De Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL) en de Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging (PDSB) zijn verbijsterd. Het Zorginstituut Nederland adviseert namelijk het enige medicijn dat eindelijk beschikbaar is voor patiënten met een onbehandelbare vorm van het Prikkelbare Darm Syndroom met constipatie (Obstipatie PDS of PDS-C) niet volledig te vergoeden. Als dit advies wordt overgenomen, blijft deze groep patiënten in Nederland, als een van de weinige landen in Europa, een passende behandeling onthouden.
Linaclotide is het eerste en enige medicijn dat in Europa specifiek is geregistreerd voor PDS-C. Linaclotide is bewezen effectief voor zowel de pijnklachten als de constipatieklachten. Het is al goedgekeurd door de Amerikaanse en Europese registratieautoriteiten en wordt reeds vergoed in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Zwitserland, Spanje, Noorwegen, Zweden, Finland en Oostenrijk. Zorginstituut Nederland heeft de vergoedingsaanvraag voor het nieuwe medicijn linaclotide in behandeling en heeft te kennen gegeven de wetenschappelijke visie van de Nederlandse Vereniging voor Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL) te negeren. Door het onjuiste advies van Zorginstituut Nederland – gebaseerd op verkeerde wetenschappelijke interpretaties- zal Nederland het eerste land in Europa zijn waar linaclotide niet volledig wordt vergoed.
De NVMDL heeft het Zorginstituut Nederland laten weten dat er grote behoefte bestaat aan linaclotide. Bovendien is de kwaliteit van de klinische studies onbetwist en in dit veld uniek. Linaclotide is niet te vergelijken met bestaande middelen tegen verstopping zoals macrogol. Deze zijn niet ziektespecifiek en bij PDS vaak onvoldoende effectief.
Ook de patiëntenvereniging voor patiënten met PDS (Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging – PDSB) ziet heel duidelijk de behoefte aan het nieuwe medicijn linaclotide voor deze groep patiënten en heeft dit eveneens schriftelijk kenbaar gemaakt aan het Zorginstituut.
“Onbegrijpelijk, dit standpunt van Zorginstituut Nederland”, aldus Professor dr. André Smout, hoogleraar Neuro-gastro-enterologie en Motoriek aan de Faculteit der Geneeskunde van de Universiteit van Amsterdam (AMC-UvA). “Wij, Maag-Darm-Leverartsen, kijken al jaren reikhalzend uit naar een effectieve behandeling voor mensen die lijden aan een ernstige vorm van PDS-C. Nu er eindelijk een effectief medicijn beschikbaar is, laat Zorginstituut Nederland, ondanks onze dringende wetenschappelijke aanbeveling, door haar advies deze chronische patiënten in de kou staan. Het middel heeft niet alleen een effect op de constipatie, maar ook – en dat maakt het middel zo bijzonder – op de buikpijn bij PDS-C. Buikpijn is het symptoom waar PDS-C patiënten het meest onder lijden.”
MDL-arts en voorzitter van de Farmacotherapie Commissie van de NVMDL dr. Marten Otten: “Zorginstituut Nederland schat in een berekening dat in Nederland maximaal 7.000 patiënten voor linaclotide in aanmerking komen. Deze behandeling kost de staat dus minder dan €2,5 miljoen per jaar. Spoedopnamen door de heftige buikpijn kunnen hiermee voorkomen worden. Vergeleken met de kosten van andere medicijnen zoals medicijnen tegen reuma zijn deze kosten verwaarloosbaar op het zorgbudget.”
Over Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)
PDS valt onder de zogenaamde functionele buikklachten en is de meest voorkomende chronische darmstoornis. Het wordt ook wel spastische darm, spastisch colon of Irritable Bowel Syndrome genoemd. De voornaamste klachten zijn buikpijn (vaak hevig), een opgeblazen gevoel, winderigheid, een opgezette buik, diarree en/of verstopping. Naar schatting 100.000 Nederlanders lijden aan een ernstige vorm van het Prikkelbare Darm Syndroom.
Binnen PDS is er een groep die vooral last heeft van constipatie (PDS-C) en een groep die vooral last heeft van diarree (PDS-D). PDS gaat vaak gepaard met vermoeidheid en heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van leven. Vooral het sociale leven wordt belemmerd. PDS-patiënten ervaren vaak onbegrip en maatschappelijke problemen. PDSB-woordvoerder Fien Stellingwerff Beintema – Blok: “Er zijn zelfs PDS-patiënten die in hun wanhoop denken zonder hun dikke darm en met een stoma beter af te zijn. Maar zelfs daarin ligt de oplossing niet. Het probleem blijft bestaan. En wat denkt u van de kosten die het niet oplossen van het probleem met zich meebrengt?”
PDS is lastig te behandelen. Momenteel is er geen bewezen effectief medicijn in Nederland beschikbaar. Voor de pijn worden nu meestal pijnstillers en krampwerende middelen voorgeschreven en voor de ontlastingsproblemen meestal laxantia of anti-diarree middelen. Deze middelen werken echter niet of onvoldoende en geven vaak ook nog meer pijn en/of gasvorming. Dientengevolge is slechts minder dan de helft van de patiënten (42%) tevreden met de medicatie. Patiënten met PDS die alles hebben geprobeerd zonder resultaat, worden vaak doorverwezen naar een MDL-arts. Deze beperkte groep patiënten heeft grote medische behoefte aan een bewezen effectieve behandeling die de klachten wel echt kan verminderen.