Op Springtij 2013, dat van 26 t/m 29 september 2013 plaatsvindt op Terschelling wordt dit jaar voor het eerst de Springtij Award uitgereikt. De jury, bestaande uit een aantal koplopers uit de duurzaamheidscommunity, heeft besloten deze prijs uit te reiken aan professor Wubbo Ockels. De uitreiking is op zaterdagochtend in de Loods, de centrale locatie van Springtij.
Over Wubbo Ockels (samenvatting uit het juryrapport)
Wat Stewart Brand al vermoedde toen hij in 1966 campagne voerde met een foto van de gehele aarde, heeft Wubbo aan den lijve ondervonden op zijn ruimtereis in 1985: de aarde te zien als één bal in een nagenoeg eindeloze, onherbergzame leegte maakt een onuitwisbare indruk. Het deed Wubbo beseffen dat onze planeet een schitterend blauw juweel is, maar tegelijk uniek en kwetsbaar, daar de leefbaarheid ervan bepaald wordt door het uiterst dunne schilletje dat de atmosfeer is. Aan boord van de Spaceshuttle kwam het besef: uitwijkmogelijkheden bestaan niet, laat ons dus heel zuinig zijn op onze aarde. Het moet Wubbo direct duidelijk zijn geweest dat de aandeelhouders de jongeren zijn en wetenschap en techniek de belangrijkste instrumenten.
Via Kijk-TV en als hoofd van het ESA-ESTEC outreach programma knoopte Wubbo de twee aan elkaar. Inmiddels zijn er zeven Nuna zonne-auto’s, een tweejaarlijkse zonnebotenrace in Friesland, een windenergiesysteem op basis van vliegers, de elektrische Superbus, de campagne Happy Energy, en een plan voor een duurzame Afsluitdijk. En niet te vergeten de Ecolution, de luxe zeil- en woonboot die in genoeg eigen energie opwekt voor Wubbo en zijn vrouw om er het hele jaar comfortabel op te leven. Een indrukwekkend portfolio, opgebouwd met visie, vakmanschap en volharding, vaak met de wind van voren.
Astronaut Wubbo Ockels, payloadspecialist tijdens de Space Transportation System-61-A in 1985.
Als je Wubbo en zijn oeuvre van een afstandje bekijkt, zie je meer nog dan een astronaut, een wetenschapper of een uitvinder bovenal een kunstenaar. Zijn projecten zijn meer dan technologie; ze spreken tot de verbeelding, ze prikkelen; ze kwellen de één en verleiden de ander. Hij is één van de mensen die beseffen dat innovatie niet toebehoort aan chique platforms en business schools. Nee, innovatie moet je doen. Als het doel goed is, zijn de wetten en praktische bezwaren nooit bij voorbaat onoverkomelijk. Met deze instelling is Wubbo een baken van optimisme in een zee van cynische radeloosheid. Dat die radeloosheid tot de vreemdste dingen kan leiden bleek toen een heuse aanslag zijn duurzame schip de “Ecolution” deed zinken. Het is een wonder hoe Wubbo deze zware tegenslag om heeft weten te buigen tot een stimulans voor duurzame projecten door jongeren.
Wubbo’s ideeën en optreden roepen steevast emoties en verwijten op wanneer stokpaardjes en conventies worden uitgedaagd. Maar wie goed kijkt ziet juist een bijzondere, completere rationaliteit. Toen hij bij de Europese ruimtevaartorganisatie zijn cowboyhoed opzette om de OV-fiets voortaan naar de TU Delft te sturen, is er heel wat stof opgeschud op de universiteit. Achter hun stapels papier fronsten de collega-hoogleraren luid hoorbaar toen Wubbo met zijn Superbus de aandacht trok, maar zij moesten ondertussen constateren dat studenten zich verdrongen om aan zijn duurzame technologieprojecten mee te doen. Tekenend is ook het volgende: toen het gelukt was met een op en neer bewegende vlieger 3 kW elektriciteit op te wekken, waarop in het Groninger stadspark de band van Jan Akkerman een concert kon geven, waren het niet de energiebedrijven die reageerden, maar bandjes van over de hele wereld die ook op deze manier hun versterkers wilden voeden.
De jongeren houden van Wubbo, en Wubbo houdt van de jongeren, samen houden ze van de technologie. Door jongeren bij elkaar te stoppen en af te schermen van bestuurders, managers en bureaucraten en de lat hoog te leggen is het eerste zonnewagenproject een succes geworden. Inmiddels is Nederland een zonneracegrootmacht en zijn studentenprojecten volgens dit recept niet meer weg te denken van de universiteit, niet alleen in Delft. Ondertussen kreeg luchtvaart- en ruimtevaarttechniek nieuwe betekenis. De studenten die door hem geraakt zijn weten een zaadje in zich geplant dat niet te ontkennen valt. De meesten laten een 9-tot-5-baan links liggen om met nieuwe initiatieven de eigen toekomst vorm te geven. En die toekomst is duurzaam.
Springtij Festival 2013
Op het Springtijfestival staan dit jaar ‘tipping points’ centraal, kantelpunten die een systeem in een andere, onherroepelijke staat brengen. Sinds hij op het nationale toneel verscheen heeft Wubbo ons een blik in de toekomst gegund. Hij laat zien wat er achter het ’tipping point’ ligt, en dat dat – naast noodzakelijk – alleszins realistisch en zeer de moeite waard is. En in het zog van zijn innovatiedrang, van ruimtereis tot Ecolution, groeit gestaag een leger ‘kantelaars,’ klaar – zoals The Doors zongen – “to break on through to the other side.”
“De zeven levens van Wubbo Ockels,” zo heet het boek dat dochter Gean schreef over de onvoorstelbare veerkracht van haar vader. Het is een boek met een open einde, want het spannende hoofdstuk voltrekt zich nu: dit voorjaar werd hij ernstig ziek. Nog één à twee jaar, hebben de dokters hem gegeven. Over hoeveel veerkracht moet je beschikken om zelfs met deze wetenschap je niet terug te trekken, maar juist de strijdbijl publiekelijk ter hand te nemen en zowel de ziekte als de onvermijdelijke veroordelingen recht in het gezicht te kijken? Wonderen bestaan niet, maar uitzonderingen wel. Voor Wubbo is uitzonderlijk niet gelijk aan onmogelijk, integendeel; hij heeft dat al zo vaak laten zien. Daarom is Wubbo een Brandaris op de rots in de Nederlandse duurzaamheidsbranding die Springtij wil zijn.
Auteur: Mark Olsthoorn ( Mark reed in 2003 als een van de vier chauffeurs met de zonnewagen Nuna 2 dwars door Australie)
Wubbo Ockels ontvangt Springtij Award – http://t.co/RiB7ygoHHY – @SpringtijFestiv, #springtij2013, #duurzaamheid
— Gezondheidskrant (@Gezondheidskrnt) September 28, 2013