De meerderheid van de woningen van chronisch zieken is onvoldoende berekend op de toekomst. Ook het merendeel van de chronisch zieken zelf anticipeert niet met aanpassingen of speciale voorzieningen op toenemende beperkingen. Ze wachten hiermee tot het echt nodig is.
De meeste mensen willen oud worden in hun eigen huis. Maar zodra je lichamelijk minder fit wordt, is dat niet vanzelfsprekend. Meestal moet het huis hier en daar wat worden aangepast. Het is verstandig dit al te doen zolang je nog fit bent. Dit geldt zeker voor chronisch zieken. Vier op de tien chronisch zieken bewonen een zogenoemde ‘nultredenwoning’, een woning die zowel van binnen als van buiten toegankelijk is zonder traptreden. Zij hoeven nauwelijks verdere aanpassingen in hun woning aan te brengen als door verergering van de ziekte of door de ouderdom hun beperkingen toenemen. Voor de overige 60% kan dit in de toekomst wel noodzakelijk zijn.
Toch heeft maar een kwart van de chronisch zieken zijn woning aangepast met het oog op de toekomst. Eén op de tien is dit van plan. Vooral chronisch zieken met ernstige beperkingen en 75-plussers passen hun woning aan, maar de andere groepen doen dit veel minder. Blijkbaar wacht het merendeel met aanpassingen tot het echt nodig is, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) binnen het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG).
Tijdig aanpassen
“Met kleine aanpassingen zijn bestaande woningen vaak heel geschikt te maken om zelfstandig te blijven wonen”, stelt NIVEL-onderzoeker Monique Heijmans. “Ook bij een beperking. Het is verstandig hier al vroeg over na te denken en dit tijdig te regelen. Het verhoogt het comfort en de veiligheid van de woning. Met minder gladde vloeren verminder je bijvoorbeeld de kans om te vallen. En als de beperkingen plots toenemen, hoef je niet hals over kop naar een andere woonvorm omdat er geen tijd meer is om de woning aan te passen.”
Mensen met een chronische ziekte of beperking willen niet alleen zelf langer zelfstandig wonen en deelnemen aan activiteiten in de buurt, de overheid stimuleert dit ook. Het stelt niet alleen eisen aan de woning maar ook aan de omgeving: de winkels en de apotheek moeten ook makkelijk toegankelijk zijn zonder stoepen, drempels en trappen. De meeste chronisch zieken blijken hun woonomgeving als goed toegankelijk te ervaren. De toegankelijkheid van voorzieningen in de buurt van chronisch zieken met een ernstige lichamelijke beperking behoeft vaak wel verbetering.
NPCG
Het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) bestaat uit ongeveer 3800 zelfstandig wonende mensen met een chronische ziekte of lichamelijke beperking. Voor dit onderzoek zijn in het najaar van 2009 en 2010 gegevens verzameld bij 1849 panelleden met een chronische ziekte.