Minister Schippers van Volksgezondheid heeft woensdag 3 oktober 2012 tijdens de haar openingsspeech op de ministersconferentie voorafgaande aan het internationale apothekerscongres FIP Centennial, aangedrongen op een wereldwijde aanpak om onverantwoord antibioticagebruik terug te dringen.
Ook is de bewindsvrouw voorstander van meer inspanningen om de therapietrouw van patiënten te verbeteren. Bijvoorbeeld door meer samenwerking tussen artsen en apothekers en het benadrukken van de rol van de patient bij verantwoord medicijngebruik.
In verband met de conferentie had Minister Schippers twee partners, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het marktonderzoekbureau IMS (Institute for Healthcare Informatics), gevraagd onderzoek te doen naar ‘Verantwoord medicijngebruik’ en de belangrijkste verbeterpunten in kaart te brengen.
Terughoudendheid antibiotica nodig
Antibiotica wordt wereldwijd gebruikt om infectieziekten bij mensen en dieren te bestrijden. Door veelvuldig en onverantwoord gebruik van deze belangrijke middelen is er in toenemende mate sprake van resistentie. Geneesmiddelenresistentie vindt plaats wanneer bij micro organismen (bacteriën, virussen, schimmels en parasieten) veranderingen optreden, waardoor de geneesmiddelen die worden ingezet ter bestrijding van de infecties die deze micro organismen veroorzaken, niet meer goed werken. De micro organismen die immuun worden tegen alle soorten anti-microbiële middelen worden aangeduid als ‘superbugs’. Een voorbeeld daarvan is de MRSA-bacterie, ook wel de ziekenhuisbacterie genoemd, die voor grote problemen in ziekenhuizen kan zorgen en voor bepaalde patiënten zelfs dodelijk kan zijn.
Het is een goede zaak dat de minister dit urgente gezondheidsprobleem tijdens de ministersconferentie in Amsterdam ter tafel heeft gebracht. Terughoudendheid bij het voorschrijven en uitgeven van antibiotica is een vereiste om resistentie tegen te gaan. Nederland doet al veel op dit gebied, maar internationale inspanningen zijn nodig. FIP en KNMP hebben het onderwerp eveneens hoog op de agenda staan.
Therapietrouw
Het IMS heeft berekend dat voor 500 miljard dollar per jaar onnodige kosten worden gemaakt in de internationale gezondheidszorg. Ruim de helft van deze kosten zijn te wijten aan een gebrek aan therapietrouw bij patiënten. Die nemen de voorgeschreven medicijnen niet goed of zelfs helemaal niet in. Als gevolg daarvan kan de patient onnodig in het ziekenhuis belanden of extra doktersbehandeling nodig hebben. Alle partijen willen dat de ministersconferentie en het congres van de FIP de aanzet zijn om het verantwoord gebruik van medicijnen te bevorderen.
Het IMS rapport en de uitkomsten van de ministersconferentie verduidelijkten verder dat de apotheker een onmisbare schakel is om kostenbesparingen te realiseren in de gezondheidszorg. Bijvoorbeeld door erop toe te zien dat de patiënt niet alleen het juiste medicijn krijgt, maar ook duidelijke uitleg over hoe het middel moet worden ingenomen.
Jan Smits, voorzitter KNMP, benadrukt dat in ons land de apotheker zonder twijfel de professional is die kan toezien op verantwoord medicijngebruik. “De apotheker moet wel de ruimte krijgen van andere zorgverleners en van zorgverzekeraars om zijn rol als medicijnexpert en zorgverlener optimaal te benutten. Samenwerkingsverbanden zijn cruciaal om medicatiefouten tegen te gaan en om therapietrouw te realiseren, “aldus Jan Smits.