Er zijn weinig overschrijdingen van de maximaal toegestane gehalten van resten van bestrijdingsmiddelen in groente en fruit uit Nederland en de EU. Overschrijdingen worden vooral gevonden in producten uit een aantal niet-Europese landen: vooral Aziatische landen zoals Turkije, Colombia, Suriname, de Dominicaanse Republiek, Mexico en Kenia.
Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) tussen januari 2017 en december 2018. De NVWA controleert risicoproducten uit deze landen extra vaak bij import.
Verscherpte importcontrole
Voor sommige producten uit bepaalde landen gold de afgelopen jaren binnen heel Europa een verscherpt import-controle regime. Dat blijkt te werken: de betreffende producten – zoals druiven uit Peru en aubergines uit Thailand – gaan steeds vaker aan de eisen voldoen en worden dan weer van de lijst voor verscherpte importcontrole afgevoerd.
Vervolgens moet uit marktonderzoek blijken of de verbeterde kwaliteit ook blijvend is. Soms is dat niet het geval: vanwege een toenemend aantal overschrijdingen van het maximaal toegestane gehalte aan resten van bestrijdingsmiddelen zijn bonen uit Kenia in 2019 bijvoorbeeld weer onder het verscherpte importcontrole-regime gebracht.
Wettelijke normen
Hoeveel resten van gewasbeschermingsmiddelen op groente en fruit mogen zitten, wordt wettelijk vastgesteld via de zogenoemde Maximum Residu Limiet (MRL). Op EU-niveau bepalen de lidstaten gezamenlijk deze MRL’s, en ze nemen daarbij zeer grote veiligheidsmarges in acht. Daarbij mogen geen gezondheidsrisico’s optreden.
Onderzoekmethode
De NVWA controleert steekproefsgewijs of wordt voldaan aan de MRL’s. Monsters worden genomen en geanalyseerd op residuen. Een deel van de steekproef is representatief voor een product(groep) op de markt, bij een ander deel wordt risicogestuurd bemonsterd. De bemonsterde groente- en fruitmonsters worden met zogenoemde multi-residumethoden op 200 tot 500 verschillende residuen van bestrijdingsmiddelen onderzocht.
Wanneer sprake is van overschrijding van de MRL zonder dat ook de gezondheidskundige grenswaarde – de zogenoemde Acute Reference Dose (ARfD) – is overschreden, volgt een boete of een waarschuwing. Ook mag het betreffende product niet meer worden verhandeld. Wanneer het gaat om bemonstering aan de buitengrens van de Europese Unie verbiedt de NVWA de invoer.
Bij overschrijding van de ARfD, wordt niet alleen een boete gegeven, maar wordt ook zo snel mogelijk de partij uit de handel gehaald en vernietigd. Dergelijke overschrijdingen in partijen groenten en fruit worden via het Europese Rapid Alert Systeem (RASFF) gemeld aan de Europese Commissie en de overige Europese lidstaten.
Hoe verder
De NVWA gaat verder met het eerder ingezette beleid: meer nadruk op controles op groente en fruit van buiten de EU, met extra aandacht voor bepaalde producten uit bepaalde landen. Door samenwerking met o.a. de Douane zal gerichter toezicht worden gehouden op bedrijven die risicoproducten importeren.