Minder dan tien procent van de patiënten die een borstkankerbehandeling moeten ondergaan, vergelijkt ziekenhuizen met elkaar op basis van openbare informatie over de kwaliteit van de borstkankerzorg. Bij slechts drie procent is deze kwaliteitsinformatie doorslaggevend voor de keuze van het ziekenhuis. Dit blijkt uit een enquête in opdracht van zorgverzekeraar CZ en uitgevoerd door IQ healthcare van het UMC St Radboud en Dautzenberg Research & Advice.
Transparantie van de kwaliteit van zorg staat hoog op de publieke agenda. Inmiddels circuleren diverse indicatorensets om patiënten te helpen geïnformeerde keuzes te maken voor het beste ziekenhuis of de beste behandelaar. Maar gaan zij zich daardoor inderdaad steeds meer gedragen als kritische zorgconsumenten? Zorgverzekeraar CZ liet onderzoeken wat borstkankerpatiënten doen met de informatie over kwaliteitsverschillen in borstkankerzorg. Wat vinden ze ervan en beïnvloedt dit hun ziekenhuiskeuze?
Ruim 450 borstkankerpatiënten vulden een internetenquête in en bovendien lichtten tien vrouwen in groepsgesprekken toe hoe zij waren omgegaan met de beschikbare informatie.
Wel behoefte maar toch weinig gebruik
Van de geënquêteerde patiënten is 92 procent zich bewust van kwaliteitsverschillen in borstkankerzorg. Zij hechten ook veel waarde aan transparantie en het beschikbaar zijn van informatie over kwaliteit. Als reden gaven ze aan dat het zorgverleners stimuleert om zo goed mogelijke zorg te bieden. Bovendien heeft ruim twee op de drie borstkankerpatiënten (69 procent) zelf behoefte aan informatie over kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen. Echter, slechts een kwart (24 procent) van de geënquêteerde vrouwen is daadwerkelijk zelf op zoek gegaan naar informatie. Meestal zochten ze informatie over het ziekenhuis waar ze toch al van plan waren om naar toe te gaan. Minder dan tien procent van alle geënquêteerde patiënten heeft daadwerkelijk ziekenhuizen onderling vergeleken en bij drie procent is de gevonden informatie doorslaggevend voor hun ziekenhuiskeuze.
Emotionele achtbaan
Uit de enquête blijkt dat van de patiënten die niet naar informatie hebben gezocht, de belangrijkste reden ‘ik had geen tijd om te zoeken’ was (27 procent). De belangrijkste belemmering voor het gebruik van kwaliteitsinformatie is dat patiënten na het horen van de diagnose ‘borstkanker’ in een soort emotionele achtbaan terechtkomen. Ze willen zo snel mogelijk behandeld worden en hebben het gevoel geen tijd te hebben voor een weloverwogen keuze voor het ene dan wel het andere behandelcentrum. Patiënten vertrouwen er daarom op dat de kwaliteit van de zorg in de meeste ziekenhuizen ‘goed genoeg’ is. Borstkankerpatiënten laten zich dan ook bijna altijd behandelen in een ziekenhuis in de buurt waar ook de diagnose is gesteld.
Rol huisarts of zorgverzekeraar
Borstkankerpatiënten geven in de enquête aan, graag meer advies te willen over kwaliteitsverschillen, het liefst van de huisarts (67 procent). Ook de zorgverzekeraar wordt genoemd als bron (28 procent). Dit zijn in hun ogen de meest onafhankelijke en (voldoende) deskundige partijen. De begeleiding van de huisarts in de keuze van een ziekenhuis wordt nu vaak als onvoldoende ervaren.
Borstkankerpatiënten hebben veel vertrouwen in de basiskwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg. Ze kiezen daarom niet zozeer voor het beste ziekenhuis maar voor een ziekenhuis dicht in de buurt. Zonder begrijpelijk aangeboden kwaliteitscriteria met extra begeleiding van huisartsen of zorgverzekeraars, blijven patiënten behandelcentra kiezen ‘op de automatische piloot’ of op basis van wat vrienden, kennissen en familie hen adviseren.
De verwachting is dat met het toenemen van het gemiddelde opleidingsniveau en het gebruik van internet, de interesse in kwaliteitsinformatie zal toenemen. Hoe groot de groep van gebruikers is, zal mede afhangen van de wijze waarop de informatie wordt aangeboden en de ondersteuning die patiënten daarbij krijgen.