Een hoge jodiuminname is vooral schadelijk voor zwangere vrouwen, kinderen of personen met een schildklieraandoening. Een waarschuwing op jodiumrijke levensmiddelen en supplementen kan deze risicogroepen beter beschermen. Dit adviseert het bureau Risicobeoordeling & onderzoeksprogrammering (BuRO) van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Sommige producten kunnen zeer hoge doses jodium bevatten. Er is geen Europese wetgeving over de maximale gehaltes van jodium in jodiumrijke producten of supplementen. Enkele fabrikanten plaatsen vrijwillig een waarschuwing.
Leidraad over gezondheidsrisico
Het BuRO heeft een leidraad ontwikkeld die aangeeft wanneer een gezondheidsrisico kan ontstaan bij chronische of incidentele inname van bepaalde jodiumgehaltes. De NVWA zal deze leidraad gebruiken en optreden als zij wordt geconfronteerd met producten met een te hoog jodiumgehalte.
Belang van adequate hoeveelheid jodiuminname
Jodium is een mineraal dat belangrijk is voor de schildklierhormonen. Deze hormonen zijn nodig voor een goede groei, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de stofwisseling. Gezonde mensen krijgen bij een normaal eetpatroon voldoende jodium binnen. Jodium zit onder andere in zeevis en een beetje in melk en eieren. Jodium wordt toegevoegd aan keukenzout, dieetzout met een laag natriumgehalte, bakkerszout voor het bakken van brood, sommige ontbijtgranen, broodvervangers en vleeswaren. Op het etiket staat of jodium is toegevoegd.
Een jodiumtekort ontstaat alleen als iemand weinig brood eet of geen zout gebruikt waar jodium in zit. Door een jodiumtekort kan de schildklier trager gaan werken en opzwellen (krop of struma). Een jodiumtekort kan bij kinderen leiden tot een groeiachterstand, een verminderd leervermogen en soms tot dwerggroei ofwel cretinisme.
Te veel jodium kan de gezondheid schaden. Let daarom op de dagelijkse maximum dosering als om een bepaalde reden toch wordt gekozen voor extra jodiuminname; bijvoorbeeld met een jodiumtablet op basis van kelp of zeewier. Bij frequente inname is het af te raden om meer dan 150 tot 250 microgram (afhankelijk van iemands gewicht) per dag te nemen. Kinderen tot 11 jaar zouden sowieso geen jodiumrijke voedingsmiddelen of supplementen moeten nemen. Afhankelijk van het gewicht van adolescenten is de vrije ruimte voor extra jodiuminname 60 tot 170 microgram per dag.
Het bureau Risicobeoordeling & onderzoeksprogrammering van de NVWA oordeelt en adviseert wetenschappelijk onderbouwd over mogelijke bedreigingen van de voedsel- en productveiligheid, diergezondheid en dierenwelzijn. De onafhankelijke uitoefening van deze opdracht is geregeld in de Wet onafhankelijke risicobeoordeling Voedsel en Waren Autoriteit die in 2006 door het parlement is aangenomen. Adviezen in het kader van de wet worden uitgebracht aan de ministers van de ministeries van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Meer informatie
– Advies BuRO jodium in levensmiddelen
– Over jodium op de website van het Voedingscentrum