De Utrechtse Trijn van Leemput die als burgemeestersvrouw leiding gaf aan de bestorming van Vredenburg, de reuzin Trijntje Keever, de gevierde toneelspeelsters Maria Kleine Gartman en Johanna van der Stel, maar ook Hendrica Leurs, een nooddruftige kostschoolhoudster die bankbiljetten vervalste. Het is maar een kleine greep uit de ruim duizend levensbeschrijvingen van opmerkelijke vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis tot 1850. Hun verhalen zijn nu voor iedereen te raadplegen via het nu voltooide Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland – een project van de Universiteit Utrecht en de KNAW.
Het nu voltooide Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland ging in 2005 van start onder leiding van historica dr. Els Kloek (Universiteit Utrecht). Doel was opmerkelijke vrouwenlevens uit de geschiedenis van Nederland en zijn overzeese gebieden via internet breed toegankelijk te maken. In overzichtelijke lemma’s biedt het Vrouwenlexicon boeiende biografische informatie over meer dan duizend vrouwen (geboren voor 1850) die ooit beroemd of berucht waren, maar vaak in de vergetelheid zijn geraakt. Aansprekende figuren zoals de trieste hertogin Jacoba van Beieren, de avontuurlijke schilderes Maria Sybilla Merian of de intrigerende spionne Tessa Palm.
Het verleden van Nederland kent talloze opmerkelijke vrouwen die, ondanks de maatschappelijke beperkingen van hun tijd, ieder op eigen wijze een bijdrage aan de geschiedenis hebben geleverd. Kunstenaressen, nonnen, moordenaressen, prinsessen, oplichtsters, weldoensters, onderneemsters, avonturiersters, profetessen en vele anderen. Hun tot de verbeelding sprekende verhalen zijn te vinden op www.vrouwenlexicon.nl. Het bestand is op diverse manieren doorzoekbaar, zodat de gebruiker eigen selecties kan samenstellen. Bovendien is het Vrouwenlexicon rijk geïllustreerd en gedocumenteerd, met verwijzingen naar archiefmateriaal en literatuur.
Ruim tweehonderd wetenschappers (m/v) hebben meegewerkt aan de totstandkoming van het Vrouwenlexicon, dat inmiddels ook is in te zien via www.biografischportaal.nl, het Biografisch Portaal van Nederland. Daarmee is het Vrouwenlexicon een integraal onderdeel geworden van het biografisch erfgoed van Nederland. Aan een aanvulling van het Vrouwenlexicon met informatie over twintigste-eeuwse vrouwen wordt gewerkt.
Het Vrouwenlexicon kwam tot stand als samenwerkingsproject van de Universiteit Utrecht en het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (sinds januari 2011: Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis van de KNAW). Het project werd mogelijk gemaakt door financiële steun van NWO-GW, het Prof. van Winterfonds en het Prins Bernard Cultuurfonds.