Naar de bloedbank komen voor je donatie en er dan achter komen dat je hemoglobine (Hb) gehalte te laag is, waardoor je geen bloed mag geven en onverrichter zake weer huiswaarts kunt. Dat is vervelend.
Maar recent onderzoek bracht de oplossing een stap dichterbij: met behulp van speciale modellen is van tevoren te voorspellen of het Hb gehalte van een donor voldoende is om te mogen doneren.
“De modellen bestaan uit een aantal voorspellende factoren waarmee de kans op Hb afkeur berekend kan worden. Die factoren zijn: leeftijd, seizoen, eerder gemeten Hb waarden, eerdere afkeuringen, de periode sinds de vorige donatie, en het totale aantal volbloed donaties in de afgelopen twee jaar” vertelt Mireille Baart, werkzaam als onderzoeker op de afdeling Donor Studies. Baart hoop in juni 2013 te promoveren op dit onderwerp. “Met de voorspellingsmodellen kan voor elke donor de kans op een Hb afkeur worden bepaald. Als het model voorspelt dat een donor een kleine kans heeft om te worden afgekeurd, dan kan de donor worden opgeroepen voor een donatie. Voor donors met een grote kans op een te laag Hb is het wellicht beter om de oproep voor een donatie nog een tijdje uit te stellen.”
Sanquin denkt dat deze voorspellingsmodellen zullen helpen om het aantal Hb afkeuringen te verminderen, zodat donors niet meer voor niks naar de bloedbank komen. De modellen zijn ontwikkeld en tot nu toe alleen getest met behulp van statistische technieken. Om de werking van de modellen in de praktijk aan te tonen zal verder onderzoek gedaan worden. Dit zal mogelijk in de toekomst tot een nieuw beleid leiden.
Gezond bloed, gezonde donors
Sanquin bewaakt de veiligheid van bloedtransfusie voor patiënten, maar zeker ook voor donors. Wie tijdelijk beter niet kan doneren vanwege de gezondheid, wordt eenmalig ‘afgekeurd’ of voor een bepaalde periode gevraagd zich te onthouden van donatie. Jaarlijks wordt ongeveer 15% van de bloeddonors die een bezoek brengen aan de bloedbank afgekeurd voor een donatie. De meeste afkeuringen hebben te maken met een te laag Hb gehalte en wordt vaker gezien bij vrouwen dan bij mannen. Om te doneren moeten vrouwen een Hb waarde hebben van minimaal 7,8 (mmol/L) en mannen 8,4 (mmol/L). Wanneer de waarde onder deze grens ligt betekent dat niet dat de donor ongezond is. Het is een veiligheidsmarge die voorkomt dat de waardes na een donatie wel te laag zijn.
Bloedarmoede
Een te laag Hb gehalte kan duiden op bloedarmoede. Bloedarmoede wordt onder andere veroorzaakt door bloedverlies, een verhoogde afbraak van bloedcellen of een verminderde productie van bloedcellen. Dit kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld een auto-immuunziekte of een erfelijke aandoening.
Voorspellen of bloeddonor mag doneren –goo.gl/NAxGD – @sanquin, #bloeddonatie
— Gezondheidskrant (@Gezondheidskrnt) 25 maart 2013
Ik ben bij Sanquin vorig jaar naar huis gestuurd om dat mijn HB-gehalte te laag was (8,2). Ik heb toen mijn HB-waardes opgevraagd en wat bleek: Ik zat op 5 a 6 donaties per jaar en elke keer werd mijn HB-gehalte iets lager tot het dus onder de 8,4 zat. Ik heb toen besloten naar 3 donaties per jaar te gaan en zelf mijn HB-gehalte in Excel bij te houden. Wat minder donaties is ook gunstig bij het sporten. Het duurt tocht altijd weer een aantal dagen/weken voor je weer hersteld bent.