Voor een groep (168) notoire overtreders hanteert de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA) sinds 2009 het motto ‘Verbeteren of sluiten’. In 2009 heeft dat geleid tot 23 sluitingen. Bij 59 andere bedrijven was de hygiëne zodanig verbeterd dat ze konden doorstromen naar het regulier toezicht. Andere bedrijven hebben de toezichtroute nog niet volledig doorlopen, of zijn vervallen in oude fouten.
Bedrijven die binnen 2 jaar 3 keer een boete hebben gekregen, komen in de categorie van ‘notoire overtreders’. Nieuwe handhavingsinstrumenten maken het de nVWA mogelijk bij deze groep van overtreders desnoods snel tot sluiting over te gaan.
De nVWA kan niet jaarlijks bij elk bedrijf controleren. In 2009 is onder andere 55 % van de ongeveer 50.000 horeca-bedrijven bezocht, en 33 % van de ambachtelijke bedrijven. De controles vinden plaats op basis van een steekproef, of na meldingen van consumenten of afnemers. Daarmee selecteert de nVWA de bedrijven die een risico vormen voor de volksgezondheid. Ook geven de controles het signaal af dat er een redelijke kans is op controle.
Bij het merendeel van de 80.000 bedrijven in de horeca, retail en de ambachtelijke sector (bakkers, slagers, enzovoort) is het doorgaans goed gesteld met de voedselveiligheid. Vaak kan volstaan worden met tips of corrigerende acties.