Verslaving wordt gekenmerkt door verhoogde aandacht voor drugs-gerelateerde prikkels, zoals een pakje sigaretten of een glas bier. Dat blijkt uit het proefschrift ‘Neurofysiologische correlaten van verstoorde cognitieve verwerking in verslaving’ van psychologe Marianne Littel. Zij promoveerde vrijdag 1 juni 2012 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Verslaving is een zeer moeilijk te behandelen stoornis die gekenmerkt wordt door onweerstaanbare verlangens naar het middel (craving) en terugval. In het ontstaan en voortbestaan van verslaving is een belangrijke rol weggelegd voor de zogenaamde ‘aandachtsbias’: de automatische neiging van verslaafden om hun aandacht voornamelijk te richten op drugs-gerelateerde prikkels. Om te onderzoeken hoe de aandachtsverdeling werkt, maakte Littel gebruik van hersenscans van rokers, alcoholisten en gamers.
Onthouding
De verhoogde aandacht voor zaken en gebeurtenissen die met drugs te maken hebben is onafhankelijk factoren als geslacht en leeftijd. Ook maakt het niet uit of men nog verslaafd is aan verdovende of stimulerende middelen of niet. Dit is direct meetbaar in het brein.
De verhoogde aandacht lijkt echter wel te verdwijnen na langere perioden van onthouding; ex-rokers verschilden niet meer van niet-rokers. De verhoogde aandacht voor drugs-gerelateerde zaken vindt zowel automatisch als vrijwillig plaats. Dit verklaart waarom verslaving zo hardnekkig is, maar door bepaalde ‘denkstrategieën’ kan de aandacht bewust worden veranderd. Dit biedt perspectief voor behandeling van verslaafden.
Verder vond Marianne Littel dat problematische gamers impulsiever zijn dan mensen die niet of weinig gamen. Dit blijkt uit een beperkte reactie van het brein op het maken van fouten. Ook hadden gamers grotere moeite reacties te onderdrukken wanneer de taak dat wel vereiste. Dit kan verklaren waarom excessieve gamers doorgaan met hun gamegedrag, ondanks het feit dat dit problemen oplevert.