Verklaring voor informatieverslaving

De cognitieve psychologie zegt weinig over de verslaving aan informatie. En dat is gek, want de cognitieve psychologie ziet zich bij uitstek als de leer van de menselijke informatieverwerking.

On the phone.Fotocredits: BuzzFarmers (cc)

Het probeert menselijk gedrag te verklaren op basis van modellen van waarneming, geheugen, en de beslissingen die daaruit voortkomen.

In zijn oratie op 17 januari 2014 staat prof.dr. Chris Olivers stil bij zijn eigen fundamentele onderzoek en dat van anderen, en hoe dit onze hang naar visuele stimulatie zou kunnen verklaren.

We lijden met zijn allen aan een verslaving: Informatiezucht. Vooral visuele informatiebronnen lijken een grote aantrekkingskracht op ons te hebben. Van het tijdschrift in de wachtkamer tot de tablet in de huiskamer, we kunnen er gewoon niet van afblijven. Met de opkomst van meer en meer schermen (tot op onze neus aan toe) zal dit alleen maar erger worden.

Wat visuele waarneming zo aantrekkelijk lijkt te maken is dat ze twee beloftes in zich te draagt: De belofte van controle en de belofte van efficiëntie. Er staat ons continu een bijna 180 graden breedbeeldtelevisie aan visuele input ter beschikking, en we bepalen zelf waar we naar kijken. Welke mechanismen zitten er achter die controle? En hoe efficiënt is het visuele systeem dan?

Het lijkt er op dat die twee beloftes eigenlijk twee grote illusies zijn. Dezelfde mechanismen die voor flexibiliteit en efficiënt filteren van visuele gegevens zorgen, leiden namelijk ook tot grote beperkingen in het verwerken van diezelfde informatie. Daarmee houden we onszelf voor de gek, met belangrijke gevolgen voor de inrichting en de veiligheid van onze visuele omgeving.

Plaats een reactie