In juni 2009 waarschuwde de Food and Drug Administration (FDA) in de Verenigde Staten voor een mogelijke associatie tussen het gebruik van TNF-blokkers en de ontwikkeling van lymfomen en andere vormen van kanker bij kinderen en adolescenten. Naar aanleiding van dit bericht heeft de FDA de fabrikanten van de TNF-blokkers die geregistreerd zijn voor kinderen, verzocht data omtrent deze bijwerking bij hen aan te leveren voor verdere analyse.
TNF-blokkers onderdrukken het immuunsysteem door de activiteit van TNF tegen te gaan. TNF is een belangrijk cytokine in de pathogenese van inflammatoire aandoeningen. In Nederland zijn op dit moment drie TNF-blokkers geregistreerd: etanercept (Enbrel), adalimumab (Humira) en infliximab (Remicade). Ze zijn geïndiceerd voor de behandeling van aandoeningen als juveniele idiopathische artritis, rheumatoïde artritis, psoriasis en de ziekte van Crohn.
Op 4 augustus 2009 gaf de FDA aan 147 post-marketing meldingen van leukemie bij gebruik van TNF-blokkers bij zowel volwassenen (n=143) als kinderen (n=4) te hebben ontvangen. 44 meldingen hadden betrekking op acute myeloïde leukemie, 31 op chronische lymfocytische leukemie en 23 op chronische myeloïde leukemie. 61 procent van de patiënten gebruikte tevens andere immunosuppressieve therapie. De gemiddelde tijd tussen de start van de TNF-blokker en het ontstaan van de leukemie bedroeg één tot twee jaar. 30 van de 147 patiënten zijn overleden. De FDA geeft aan dat de interpretatie van de gegevens lastig is, omdat epidemiologische studies aanwijzing geven voor een verband tussen rheumaïtode artritis en leukemie, onafhankelijk van het gebruik van TNF-blokkers. Desondanks concludeert de FDA dat er een mogelijke associatie is tussen TNF-blokkers en de ontwikkeling van leukemie bij alle patiënten die behandeld worden met deze geneesmiddelen en dat dit als waarschuwing opgenomen dient te worden in de productinformatie.
Daarnaast zijn er 69 meldingen geanalyseerd van de ontwikkeling van psoriasis weken tot jaren na start van een TNF-blokker bij patiënten zonder psoriasis in de voorgeschiedenis. Bij de meeste patiënten trad verbetering op na staken van de therapie. De FDA zal deze mogelijke bijwerking op laten nemen in de productinformatie van de TNF-blokkers.
Het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb ontving zowel meldingen van leukemie als psoriasis bij gebruik van TNF-blokkers; deze meldingen kunt u vinden in de bijwerkingendatabank.
Het FDA bericht van 4 augustus 2009 kunt u hier vinden.