Depressieklachten bij ouderen kunnen zich ontwikkelen tot ernstige gezondheidsproblemen. Universiteit Twente promovenda Jojanneke Korte onderzocht bij ruim tweehonderd ouderen (55+) met milde depressiviteitsklachten de werking van de groepstherapie ‘Op verhaal komen’.
Korte: “Het systematisch terughalen van herinneringen, life-review, blijkt effectief te zijn. Bij meer dan de helft van de deelnemers waren de depressieve klachten na afloop van de cursus verdwenen. Negen maanden later waren de deelnemers nog klachtenvrij.”
Ongeveer 40% van de GGZ instellingen in Nederland bieden de groepstherapie ‘Op verhaal komen’ aan. De therapie bestaat uit acht groepsbijeenkomsten van telkens twee uur. Korte heeft met haar onderzoek laten blijken dat met ‘Op verhaal komen’ een brede doelgroep geholpen kan worden. Het RIVM heeft de methode nu officieel erkend als effectief voor de behandeling van milde depressiviteitsklachten bij ouderen (55+). Korte: “In tegenstelling tot bijvoorbeeld een cognitieve gedragstherapie is deze methode laagdrempelig en kent een positieve benadering. De kosten zijn momenteel wat hoger dan bij reguliere zorg. Deze kosten kunnen omlaag door de groepen bijvoorbeeld groter te maken of door het aantal begeleiders op een groep te verminderen.”
Mechanismen
Binnen de therapie van ‘Op verhaal komen’ onderscheidt Korte vier mechanismen. Deze mechanismen dragen bij aan het verminderen van depressie- en angstklachten. Ten eerste kan je bijvoorbeeld van iemand de bitterheid verminderen door te wijzen op de balans van negatieve én positieve gebeurtenissen in het verleden. Ten tweede kan je voor mensen die blijven hangen in het verleden haalbare doelen in de toekomst vaststellen. Ten derde kan je mensen met verdrietige ervaringen ook lessen laten trekken hieruit: hoe heb je het probleem destijds aangepakt? Dit mechanisme kan werken bij nieuwe problemen die mensen tegenkomen. De laatste en ook meest effectieve techniek, aldus Korte, is de vraag om zoveel mogelijk positieve herinneringen te beschrijven en zo specifiek mogelijk.
De resultaten suggereren dat het aanbieden van life-review in een groep meerwaarde heeft. Deelnemers gaven aan baat te hebben bij een verscheidenheid aan sociale processen, die vermoedelijk de effectiviteit van life-review versterken. De volgende groepsprocessen werden het vaakst genoemd: het gevoel hebben erbij te horen, het gevoel hebben te worden geaccepteerd, het delen van persoonlijke en intieme ervaringen en realiseren dat anderen ook problemen hebben.
Methode en onderzoek
Korte heeft zowel kwantitatief als kwantitatief onderzoek uitgevoerd onder patiënten die de therapie ‘Op verhaal komen’ gevolgd hadden. Het onderzoek is tot nu toe het grootste onderzoek ter wereld naar de effecten van life-review. Inmiddels is bekend dat deze therapie ook werkt als deze met e-mailbegeleiding individueel wordt doorlopen aan de hand van een hulpboek. In februari start een onderzoek om te kijken of ‘Op verhaal komen’ effectief online kan worden aangeboden.
Geïnteresseerden in deze online cursus kunnen e-mailen naar opverhaalkomen@utwente.nl
Wil je meer gezondheidsnieuws ontvangen, dan kun je natuurlijk ook fan worden van de Facebook pagina van de Gezondheidskrant.