Mentorschap Netwerk Nederland (MNN) en Branchevereniging van Professionele Bewindvoerders en Inkomensbeheerders (BPBI) hebben met financiële steun van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en het VSB fonds het initiatief genomen een kennisplatform en website op te zetten: GoedVertegenwoordigd.nl.
Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Mr. Fred Teeven (ANP)
Men wil hiermee een impuls geven aan goede voorlichting en steun rond vertegenwoordiging door familieleden.
Op 1 januari 2014 werd al de nieuwe Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap van kracht ten behoeve van kwetsbare, soms wilsonbekwame ouderen en mensen met verstandelijke beperkingen en psychische aandoeningen.
Op 10 februari 2014 gaf de staatssecretaris tijdens een speciale bijeenkomst een korte toelichting op de beleidsachtergrond van de vernieuwde wetswijziging Curatele, bewindvoering en mentorschap, die op 1 januari 2014 in werking is getreden. Daarna ging hij in op de waarde van een platform waardoor breed kennisgenomen kan worden van de maatregelen en wat van een familiementor, familiecurator en familiebewindvoerder gevraagd wordt.
In het bijzijn van een grote groep familievertegenwoordigers en betrokken organisaties opende hij de website en gaf hiermee het startschot voor het nieuwe kennisplatform.
Mevrouw Jonnie Bosch is curator van haar zus en lid van de reactie van de nieuwe website. Zij schetste in een persoonlijk verhaal de situatie waarin veel familievertegenwoordigers zich bevinden. Men is zich vaak nog onvoldoende bewust van de taken en verantwoordelijkheden als familievertegenwoordiger. Er was tot nu toe ook geen centraal informatiepunt hiervoor. Ook richtlijnen om goed invulling te kunnen geven aan deze rol was onduidelijk. Het nieuwe kennisplatform helpt hen op weg antwoorden te vinden.
De Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap bevat nieuwe regels voor mentoren, bewindvoerders en curatoren Mr. dr. C. Blankman, universitair docent familie- en gezondheidsrecht, VU Amsterdam, lichtte in een helder betoog de belangrijkste wijzigingen toe.
Achtergrondinformatie
Jaarlijks worden 35.000 à 40.000 mensen benoemd als curator, bewindvoerder en/of mentor voor de vertegenwoordiging van mensen die niet zelf hun belangen kunnen waarnemen, bijvoorbeeld mensen met dementie, verstandelijke beperkingen en psychiatrische aandoeningen.
In de meeste gevallen zijn deze vertegenwoordigers familieleden. Zij verrichten hun belangrijke taak vaak zonder ondersteuning, informatie en richtlijnen die hen helpen hun taak goed uit te voeren. Zorgaanbieders weten vaak niet of nauwelijks wat de taken en bevoegdheden van deze wettelijk vertegenwoordigers zijn. Daardoor ontstaan problemen en misverstanden. Ook informatie over andere vormen van vertegenwoordiging (bijvoorbeeld via volmacht) is niet altijd goed vindbaar. Het nieuwe kennisplatform en website GoedVertenwoordigd.nl moeten hierin verandering brengen.
GoedVertegenwoordigd.nl
GoedVertegenwoordigd.nl is bedoeld om mensen wegwijs te maken bij het regelen en uitvoeren van goede vertegenwoordiging voor familieleden en naasten die zelf niet (meer) de regie over hun leven kunnen voeren. Ook bijvoorbeeld ouderen die de regie stapje voor stapje willen overdragen aan familie of naaste worden op de site wegwijs gemaakt.
De site behandelt ook vragen over wie (familie)vertegenwoordiger kan zijn en hoe dit kan worden geregeld. Wanneer en waarover een (familie)vertegenwoordiger wel en niet mag beslissen. Wanneer vertegenwoordiging nodig of wenselijk is en hoe men kan beoordelen of dat goed gebeurt. Naast curatele, bewindvoering en mentorschap, waarmee vertegenwoordiging wordt geregeld, worden op goedvertegenwoordigd.nl ook andere, veel toegepaste en eenvoudige manieren besproken om regie te houden of over te dragen in de fase dat mensen nog zelf beslissingen (kunnen) nemen.
De website is door MNN en BPBI ontwikkeld en daarbij werden een groot aantal organisaties betrokken zoals: MEZZO, NPCF, Ieder(in), Sien, LPGGZ, LOC, Alzheimer Nederland, MEE Nederland, PVP, ANBO, NVOG, NOOM, Uni KBO, PCOB, ActiZ, VGN, GGZ Nederland en Verenso.
GoedVertegenwoordigd.nl verwijst ook naar deze organisaties voor specifieke informatie en praktische ondersteuning.
Aanleidingen en toelichting wetswijziging
Er waren verschillende aanleidingen voor het wijzigen van de wettelijke regeling van curatele, beschermingsbewind en mentorschap. De incidenten bij enkele grote bewindvoerderskantoren in het verleden maakten duidelijk dat er een systeem van kwaliteitseisen zou moeten komen. Het VN Verdrag inzake de ‘rechten van mensen met een handicap’ maakte duidelijk dat de wettelijke regelingen in ons Burgerlijk Wetboek op onderdelen gemoderniseerd dienden te worden.
Een andere aanleiding was de wenselijkheid de drie regelingen (curatele, bewindvoering en mentorschap) meer op elkaar af te stemmen. In de praktijk was daarnaast behoefte de beloning anders te regelen dan tot nu toe. Tot slot bleek het wenselijk dat rechtspersonen, zoals stichtingen, tot curator of mentor benoemd kunnen worden.
De nieuwe Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap bevat nieuwe regels voor mentoren, bewindvoerders en curatoren ten behoeve van kwetsbare volwassenen. Deze nieuwe regels stellen kwaliteitseisen aan personen of organisaties, die mentorschap, bewind of curatele voor minstens 3 personen uitoefenen. Familieleden, die als mentor, bewindvoerder of curator optreden hoeven niet aan alle eisen te voldoen, maar missen vaak wel kennis over wat bij vertegenwoordiging belangrijk is.