Sinds kort kunnen artsen van VU medisch centrum binnenshuis tumorweefsel laten testen op een heel scala aan genetische afwijkingen.
Fotocredits: Andy Leppard (cc)
De test, NGS Oncopanel genaamd, geeft snel duidelijkheid over welke medicijnen wel of niet zinvol zijn om te gebruiken.
De techniek is gebaseerd op het innovatieve next generation sequencing (NGS), waarbij een apparaat DNA tegelijkertijd op wel tweehonderd verschillende genetische afwijkingen test. Dit is veel sneller dan bestaande methoden, die afwijkingen één voor één identificeren.
De NGS Oncopanel-test wordt voor diagnostische doeleinden uitgevoerd door een team van de afdeling pathologie. Daar zijn sinds dit jaar twee Klinisch Moleculair Biologen in de Pathologie (KMBP-ers) gecertificeerd om dit type diagnostiek uit te voeren: Peter Snijders en Daniëlle Heideman.
Wanneer bij een patiënt het vermoeden van kanker bestaat, kan de behandelend arts de nieuwe NGS Oncopanel-test aanvragen bij de afdeling pathologie. Eerst wordt een klein stukje tumorweefsel uit de patiënt gewonnen, wat vervolgens naar de moleculaire pathologie gaat voor de NGS Oncopanel-test.
“Wij zorgen ervoor dat alle handelingen in het lab goed verlopen”, vertelt Heideman. “We beoordelen de uitslag, de kwaliteit van de metingen en maken een rapport op waar de patholoog en behandelend arts mee uit de voeten kunnen. Deze laatste maakt tenslotte de keuze voor een bepaalde therapie; een standaardmiddel of indien nodig een medicijn dat nog in de experimentele fase zit.”
Therapie-op-maat
De nieuwe test opent mogelijkheden om de cellen in een tumor beter te karakteriseren en therapie-op-maat in te zetten, een behandeling met een medicijn dat heel gericht aangrijpt op één genetische afwijking. Hiermee kan de patiënt tijd winnen en kwaliteit van leven, maar helaas zal de kanker meestal niet helemaal verslagen worden.
Resistentie
“Kanker ontstaat door een bepaalde verandering in het DNA van cellen. Die zorgt ervoor dat een afwijkend eiwit wordt gevormd, waar de tumorcellen verslaafd aan raken. Voor zijn groei is de tumor afhankelijk van dat afwijkende eiwit. Een medicijn kan dat eiwit blokkeren, zodat de tumor stopt met groeien”, legt Heideman uit. “Maar helaas treedt na verloop van tijd vaak resistentie op. De tumor vindt een alternatieve route om toch weer te gaan groeien. De uitdaging is om die alternatieve routes in kaart te brengen en vervolgens ook plat te leggen met gerichte medicijnen. Ook hier kan de NGS Oncopanel-test van waarde zijn.”
Snelle test om tumoren mee te karakteriseren – http://t.co/40eQSTAdHV – #kanker
— Gezondheidskrant (@Gezondheidskrnt) 10 januari 2014