Selectieve zorginkoop verzekeraars noodzaak om groei te remmen

De omzet van ziekenhuizen groeide de afgelopen jaren gemiddeld 7%, terwijl de vraag naar zorg met 3 tot 4% toenam en de prijzen van diagnose behandelcombinaties (dbc’s) in grote lijnen gelijk bleven of zelfs daalden. Uit een doelgroepenanalyse die de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) uitvoerde, blijkt dat voor alle patiëntengroepen met vergelijkbare aandoeningen in het onderzoek de omzet steeg. Dat komt doordat er meer dbc’s per patiënt gedeclareerd worden en de zorg per ziekenhuis verschilt, meldt de NZa in haar marktscan over de medisch specialistische zorg.

Ook vorig jaar nam het volume van de zorg toe. In 2010 groeide de omzet in het a- en b-segment samen met 5%. De omzet in het b-segment, waar vrije prijzen gelden, steeg echter met 13%. Dat kan deels verklaard worden doordat de uitbreiding van het b-segment in 2009 (van 17 naar 34%) pas in 2010 geheel verrekend werd. Daarvoor gecorrigeerd komt de daadwerkelijke groei in het b-segment in 2010 uit op 8,6%.

De NZa heeft voor de periode van 2005 – 2010 een eerste doelgroepenanalyse uitgevoerd om het verschil tussen de groei in de omzet van jaarlijks 7% en de groei van de zorgvraag, ongeveer 4% per jaar, te verklaren. Daartoe zijn acht patiëntengroepen gedefinieerd, met aandoeningen die merendeels in het b-segment vallen. Het gaat bijvoorbeeld om de behandeling van staar, rughernia’s en spataderen. Deze patiëntengroepen zijn goed voor 16% van de totale omzet in de ziekenhuiszorg.

Uit de analyse blijkt dat voor de toenemende zorgvraag verschillende oorzaken zijn. Zo neemt het aantal dbc’s per patiënt toe, een patiënt ziet meer verschillende specialisten. Dit verschilt per ziekenhuis. Ook is soms een innovatievere maar duurdere behandeling ontwikkeld. Ook hier hangt het sterk van het ziekenhuis af voor welke behandeling gekozen wordt. Het is aan verzekeraars om bij de inkoop van zorg afspraken over de variatie in behandelpraktijk te maken. Als zij gerichter zorg inkopen kunnen zij de zorgkosten beter in de hand houden.

Verschillende zorgverzekeraars hebben de afgelopen maanden aangegeven dat zij selectiever gaan inkopen en niet alle ziekenhuizen zullen contracteren. Tegelijkertijd lijkt de contractering sneller op gang te komen dan voorgaande jaren. Onlangs hebben een verzekeraar en een ziekenhuis het eerste contract voor 2012 gesloten.

Het komt erop aan dat verzekeraars en zorgaanbieders snel contracten sluiten over de inkoop van zorg, met de invoering van prestatiebekostiging volgend jaar. Voor de verzekeraars zodat zij aan hun zorgplicht naar hun verzekerden kunnen voldoen en voor de ziekenhuizen zodat zij garanties hebben over hun financiële positie. Uit de marktscan blijkt dat de liquiditeit van ziekenhuizen laag is. Door de afschaffing van de ex-post verevening volgend jaar lopen verzekeraars zelf risico als zij teveel uitgeven aan zorg.