Samenwerking om incidenten met medicijnen te voorkomen

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) rapporteert vandaag over de medicatieveiligheid in de care sector. In verpleeghuizen en verzorgingshuizen is de medicatieveiligheid redelijk op orde, maar voor verbetering vatbaar. Bij de gehandicaptenzorg en de thuiszorg constateert IGZ hoge risico’s rond de farmaceutische zorg. De KNMP en NVZA delen de bezorgdheid van de Inspectie.

Het medicatietraject (vanaf het voorschrijven van het medicijn tot het moment van innemen) is in de normale thuissituatie al complex en foutgevoelig. In zorginstellingen en in de thuiszorg komen er tal van factoren bij die incidenten met medicijnen in de hand werken. Net als de Inspectie willen zowel de KNMP als de NVZA dat de expertise van de apotheker, meer dan nu het geval is, wordt ingezet om de medicatieveiligheid binnen care-instellingen en de thuiszorg te verbeteren.

Farmaceutische zorg is meer dan alleen het verstrekken van medicijnen. Zonder kennis van zaken patiënten begeleiden bij hun medicijngebruik is vragen om moeilijkheden. De apotheker is geneesmiddelenspecialist en opgeleid om de patiënt een optimaal rendement uit zijn geneesmiddelengebruik te laten halen.

Met de inwerkingtreding van de geneesmiddelenwet in 2007 is de toezichthoudend apotheker bij zorginstellingen uit de wet verdwenen. Apothekers zijn weliswaar niet verantwoordelijk voor de feitelijke toediening van geneesmiddelen binnen de zorginstellingen, maar apothekers kunnen wel een belangrijke bijdrage leveren aan de medicatieveiligheid in de care sector. De afgelopen jaren hebben apothekers tal van acties in gang gezet om de medicatieveiligheid m.n. in de cure sector te vergroten (de belangrijkste staan vermeld in bijlage 4 van het IGZ rapport). Zowel de cure sector als de care sector zal daarvan profiteren.

Vanwege het ontbreken van wet- en regelgeving omtrent de verstrekking van medicatie in de thuiszorg, zullen apothekers daarnaast samen met de thuiszorg met een veldnorm komen om de medicatieveiligheid ook daar verder te verbeteren. Medicatieveiligheid is een vanzelfsprekend onderdeel van het apothekersvak, maar vereist – bij uitstek in de care – samenwerking van alle betrokkenen: voorschrijvers, verplegend personeel en de patiënt zelf.

Taskforce medicatieveiligheid
KNMP voorzitter Jan Smits: “De KNMP heeft, samen met de NVZA, ACTIZ en Verenso, het initiatief genomen voor een Taskforce Medicatieveiligheid voor de care sector. Deze moet op zo kort mogelijke termijn onderzoeken welke maatregelen genomen kunnen worden om de medicatieveiligheid voor de kwetsbare patiënten in de care sector en de thuiszorg te verbeteren. Andere betrokken organisaties zijn nadrukkelijk uitgenodigd om in de Taskforce te participeren. De Taskforce zal de Inspectie vragen om actief te adviseren t.a.v. het benoemen en prioriteren van de door te voeren verbeteringen.”

Oproep aan nieuwe minister VWS: kies voor meer medicatieveiligheid
Apothekers constateren dat overheidsinstanties, politiek en zorgverzekeraars een heel verschillend ‘wensenpakket’ hebben als het gaat om de farmacie branche. De ene overheidsinstantie verwacht dat apothekers hun expertise meer inzetten en de kwaliteit van hun werk verder verhogen. Zo hebben (ziekenhuis)apothekers een centrale rol in de nieuwe richtlijn Overdracht van medicatiegegevens, die per 1 januari 2011 van kracht wordt en die de medicatieveiligheid aanzienlijk zal verbeteren.

Tegelijkertijd ziet een andere overheidsinstantie, net als sommige Kamerleden, farmaceutische zorg als een sluitpost op de begroting. Zorgverzekeraars zijn sinds de nieuwe Zorgverzekeringswet uit 2006 verantwoordelijk voor inkoop van zorg, maar ook zij hebben een duidelijke voorkeur voor zo goedkoop mogelijke zorg. Evenals de Inspecteur-generaal roepen de voorzitters van KNMP en NVZA de nieuwe minister van VWS en de verzekeraars op om te kiezen voor meer kwaliteit en dus meer medicatieveiligheid. Hiervoor zullen ook financiële middelen vrijgemaakt moeten worden.

Reguliere medication review ouderen
De komende jaren zullen de care-instellingen te maken krijgen met een explosieve toename van het aantal oudere patiënten, die meerdere geneesmiddelen naast elkaar gebruiken. Nederlanders van 65 jaar of ouder gebruiken ruim driemaal zo veel geneesmiddelen als de gemiddelde Nederlander. Bij personen van 75 jaar of ouder loopt het consumptiepatroon zelfs op tot bijna 5 keer het niveau van de gemiddelde Nederlander.

Juist deze categorie oudere polyfarmacie patiënten heeft een verhoogd risico om, als gevolg van verkeerd medicijngebruik, in het ziekenhuis te belanden. Dat leidt tot een onnodige stijging van de zorgkosten. De KNMP pleit al geruime tijd voor de invoering van een reguliere medicatie beoordeling (medication review) voor oudere polyfarmacie patiënten. Er is ook politieke steun voor een dergelijke farmaceutische zorg voor ouderen (motie 31 200-XVI, nr. 43).

Een onderzoek waarop apotheker Anne Leendertse vandaag promoveert toont eveneens aan dat een regulier medication review voor oudere patiënten de medicatieveiligheid sterk bevordert. De KNMP en NVZA zijn verheugd dat de Inspectie nu de overheid oproept om zorg te dragen voor een adequate financiering van veiliger maar vaak duurdere procedures rond geneesmiddelen voor de langdurige zorg en zorg thuis.

Plaats een reactie