Een groot aantal algemene ziekenhuizen in Nederland komt zonder aanvullende maatregelen vrijwel zeker in de rode cijfers. Continuïteit kan alleen worden gewaarborgd door intensiever samen te werken met andere ziekenhuizen en overige zorginstellingen en bedrijfseconomische aspecten te laten meewegen bij de beslissing om bepaalde diensten wel of niet te verlenen. Dat zeggen de onderzoekers van BDO in het donderdag 6 oktober 2011 gepubliceerde rapport BDO- Benchmark Ziekenhuizen 2011: een analyse van de jaarrekeningen van algemene ziekenhuizen.
Op het eerste oog lijken de cijfers gunstig. Gezamenlijk boekten de algemene ziekenhuizen over 2010 een winst van 258 miljoen euro, een stijging van 45 miljoen euro . Het weerstandsvermogen steeg daardoor bijna een procent naar gemiddeld 14,2% en de solvabiliteit pluste 2% naar bijna 14% eind 2010. Toch waarschuwen onderzoekers Chris van den Haak en Rob Karlas van de BDO branchegroep Zorg voor slecht weer. Van den Haak: “Deze ratio’s zijn wat ons betreft nog steeds aanzienlijk lager dan op basis van het huidige risicoprofiel van algemene ziekenhuizen gewenst is.” Want er hangen de sector vele onzekerheden boven het hoofd en zeker is dat vanaf 2011 sprake is van forse kortingen, voor alle ziekenhuizen betreft dit op jaarbasis 380 miljoen euro. Karlas: “De overheid trekt zich verder terug, het aantal risico’s neemt de komende jaren toe en opbrengsten stijgen nauwelijks meer vanwege het opgelegde volumeplafond.”
Verslaggeving kan beter, transparanter, beknopter en goedkoper
In de derde editie van de BDO-benchmark Ziekenhuizen valt op dat de transparantie en de vergelijkbaarheid van de financiële gegevens tussen de ziekenhuizen soms ver te zoeken zijn. Volgens BDO kan de financiële verslaggeving beter, transparanter, beknopter en goedkoper. Van den Haak: “Ziekenhuizen hebben op dit moment veel keuzemogelijkheden, de verslaggeving is complex en omvangrijk en kost daardoor onnodig veel. Omdat het hier om publiek geld gaat, heeft volgens ons eenvoud en vergelijkbaarheid in de verslaggeving de voorkeur boven keuzevrijheid. Overigens is de veelheid aan regelgeving ineffectief en draagt niet bij aan snel inzicht in ontwikkeling van de kosten van de zorg.”
BDO pleit voor een verbetering van de transparantie door bijvoorbeeld standaardisatie in te voeren bij zaken als de vorming van voorzieningen zoals voor het persoonlijk levensfase budget (PLB), de toepassing van impairment op activa en de waardering van onderhanden werk. “Door eenvoudige verwerkingsmethoden voor te schrijven, kan het effect van schattingen door het management zoveel mogelijk worden teruggebracht”, aldus Van den Haak. “Dit zorgt voor een vereenvoudiging van administratieve voorschriften en dus voor een administratieve lastenverlichting. En het resulteert bovendien in een beter zicht op de werkelijke financiële positie van ziekenhuizen en de kosten van de zorg.”
Keuzes maken essentieel
Onderzoekers Karlas en Van den Haak stellen vast dat jaarrekeningen maar beperkt inzicht geven in de verhoudingen tussen kosten en opbrengsten. Met het oog op de alsmaar toenemende gereguleerde marktwerking, is het belangrijk dat dat inzicht verbetert. Van den Haak: “Wij vragen ons – mede op basis van de eerste resultaten van de BDO Quickscan Marktwerking – af of ziekenhuizen wel voldoende beeld hebben van hun kosten- en opbrengstenverhoudingen. Terwijl dit inzicht van cruciaal belang is in een markt die zorginstellingen dwingt om keuzes te maken. Het ontbreken van dit inzicht kan ertoe leiden dat instellingen zich, al dan niet bewust, richten op producten en diensten met een negatief rendement, waardoor het resultaat en het vermogen van de instellingen onder druk komt te staan. Als bepaalde activiteiten blijvend een negatieve resultaatbijdrage hebben, dan moet je dat wel eerst weten, wil je ervoor kunnen kiezen om die activiteiten al dan niet te continueren.”
Over de BDO-benchmark Ziekenhuizen 2011
De BDO-benchmark Ziekenhuizen onderzoekt de ontwikkeling van de financiële performance van alle algemene ziekenhuizen. Het benchmarkrapport bevat naast de financiële gegevens van algemene ziekenhuizen diverse relevante ratio’s die zowel voor de sector als per regio en omvang nader zijn geanalyseerd. De benchmark is dit jaar voor de 3de keer uitgevoerd. Daarnaast heeft BDO de online BDO Benchmark-tool ontwikkeld, die aanvullend de mogelijkheid biedt om individuele cijfers per ziekenhuis te analyseren ten opzichte van zelf geselecteerde andere ziekenhuizen.
Het volledige rapport en de BDO Quickscan Marktwerking zijn te vinden op www.bdo.nl/zorg.