Ouders van kinderen met extra ondersteuningsbehoefte hebben geen gelijkwaardige positie ten opzichte van leraren en scholen. Het wetsvoorstel Passend Onderwijs dat tot doel heeft voor elk kind een passende plek op school te realiseren, verandert hier te weinig aan.
Misverstanden tussen ouders en leraren staan effectieve samenwerking in de weg, wat de ouderbetrokkenheid niet ten goede komt. Een gemiste kans omdat ouderbetrokkenheid positieve effecten heeft op de leerprestaties en het klimaat op school. Dit blijkt uit onderzoek dat Stichting De Ombudsman heeft uitgevoerd, dankzij financiële ondersteuning van het Revalidatiefonds.
De Ombudsman roept ouders, scholen en de minister van Onderwijs op om werk te maken van verbeteringen, waartoe De Ombudsman in het rapport ‘In gesprek’ een reeks concrete aanbevelingen doet.
De Ombudsman heeft het rapport ‘In gesprek’ maandag 1 oktober 2012 op SBO De Bonte Vlinder in Den Haag aangeboden aan de minister van Onderwijs als aftrap van de nationale onderwijsweek. Dinsdag 2 oktober 2012 zal het wetsvoorstel Passend Onderwijs in de Eerste Kamer worden behandeld.
Professional versus ervaringsdeskundige
De uitkomsten van twee uitgebreide enquêtes onder ouders en leraren, gevolgd door diepte- interviews en dossieronderzoek, tonen grote verschillen in hun beeld op de positie van ouders. Hoewel zowel ouders als leraren hun contact positief waarderen, zien leraren zichzelf en de school als ‘de professional’, terwijl ouders ervaren dat zij in hun rol als ervaringsdeskundige niet serieus worden genomen. In het ergste geval leidt dit tot leerlingen die te lang thuiszitten, geen onderwijs krijgen en niet meedoen.
Wat hebben ouders nodig om hun positie te versterken?
Ouders én leraren zijn eensgezind als het gaat om de informatie die ouders nodig hebben: wat zijn de onderwijs(on)mogelijkheden, informatie over de organisatie van de school en rechten en plichten van ouders. Door gebrek aan deze informatie weten ouders niet goed wat zij van de school mogen verwachten. Omgekeerd mist de leraar essentiële informatie over het kind wanneer de ouders niet als gelijkwaardige gesprekspartner worden gezien. Voor veel ouders zou ook de onafhankelijke ondersteuning van een onderwijsconsulent hun positie kunnen versterken. Leraren maken echter nauwelijks gebruik van deze mogelijkheid om de communicatie te bevorderen en ouders zijn hiermee nog onvoldoende bekend.
Inspraak niet effectief
Van de formele inspraakmogelijkheden die de positie van ouders op individueel en collectief niveau zouden moeten versterken, komt in de praktijk nog te weinig terecht. Zo wordt in driekwart van de gevallen het handelingsplan aan ouders voorgelegd nádat het is opgesteld, terwijl dit juist in samenwerking tussen ouders en leraar tot stand moet komen.
Wetsvoorstel Passend Onderwijs
De Ombudsman heeft de uitkomsten van het onderzoek afgezet tegen de veranderingen die het wetsvoorstel Passend Onderwijs met zich mee brengt. Tegenover duidelijke verbeteringen, is er ook een risico op verzwakking van de positie van ouders op een aantal punten. Geen keuzevrijheid, bureaucratie en de verschuiving van instemmingsrecht naar adviesrecht zijn daarbij de belangrijkste.
Downloaden
Het rapport ‘In gesprek. Onderzoek naar de positie van ouders van kinderen met extra ondersteuningsbehoefte op school’.