Kleine scholen voor basis- en voortgezet onderwijs die met sluiting worden bedreigd vanwege een afnemend aantal leerlingen, kunnen in de toekomst mogelijk toch blijven bestaan. Zij krijgen onder strikte voorwaarden de mogelijkheid om een zogenaamde ‘samenwerkingsschool’ tot stand te brengen, waar zowel bijzonder als openbaar onderwijs wordt gegeven. De Tweede kamer heeft ingestemd met een wetsvoorstel met deze strekking van Minister Van Bijsterveldt.
Voor kleine schooltjes bijvoorbeeld in gebieden die te maken hebben met demografische krimp, kan deze wet de oplossing zijn om zowel openbaar als bijzonder onderwijs aan te blijven bieden, daar waar sluiting op de loer ligt. Van Bijsterveldt: “De samenwerkingsschool zorgt ervoor dat leerlingen in hun eigen buurt of dorp op school kunnen blijven. Dat is tevens goed voor de leefbaarheid van het platteland en de krimpregio’s.”
Een samenwerkingsschool kan alleen tot stand worden gebracht als aan strikte voorwaarden wordt voldaan. Slechts wanneer de continuïteit van openbaar of bijzonder onderwijs gehandhaafd blijft en dus wordt voorkomen dat een school wordt opgeheven, kan zij ontstaan. De identiteit van zowel het openbare als het bijzondere deel van de samenwerkingsschool worden in deze wet gewaarborgd. Een samenwerkingsschool kan daarbij alleen tot stand komen door een fusie van bestaande scholen. Stichting van een nieuwe Samenwerkingsschool is niet mogelijk. Bijzondere of openbare scholen in krimpregio’s zijn overigens niet verplicht een samenwerkingsschool te vormen.
Het onderwerp samenwerkingsscholen kent een lange voorgeschiedenis. Vele malen sprak de Tweede Kamer over dit onderwerp. Daarbij is altijd sprake geweest van de consistente lijn dat een samenwerkingsschool alleen onder strikte voorwaarden mogelijk moet zijn. In 2006 is zelfs artikel 23 van de Grondwet gewijzigd, waardoor de grondslag ontstond voor het wetsvoorstel waar de Tweede Kamer vandaag mee heeft ingestemd.
Van Bijsterveldt acht het van belang dat met dit wetsvoorstel de wettelijke mogelijkheid wordt gecreëerd om met sluiting bedreigde schooltjes toch open te houden: “Deze wet schept duidelijkheid en maakt een einde aan een langlopende discussie”.
Naast de samenwerkingsschool neemt het kabinet andere maatregelen om kleine scholen in krimpregio’s tóch open te houden. Zo kan de minister van Onderwijs sinds 1 januari jongstleden een school met minder dan 23 leerlingen open houden mits de school kwalitatief goed is en er perspectief is dat het aantal leerlingen weer toeneemt. Binnenkort maakt zij bekend welke scholen daarvoor in aanmerking komen.