Pessimisme en egocentrisme: niet voor de depressieve mens

Ik kan het me herinneren als de dag van gisteren: ik zat met een kennis in een café en probeerde hem uit te leggen hoe het voelt om met een depressie te leven.

Het duurde niet lang voordat hij me duidelijk begon te maken dat mijn leven zo slecht nog niet was. Ik had gewoon een beetje perspectief nodig, want het kon toch veel erger?

De gedachtegang dat mensen met een depressie pessimistisch en ondankbaar zijn, is voor mij niet nieuw. Maar toch blijft het kwetsend, vooral omdat er niets van klopt.

Ik ken geen groep mensen die zich zo schuldig voelt over hun sombere stemming, als die met een depressie. ‘Waarom voel ik me zo?’ denk je bij jezelf. ‘Ik heb een huis, leef in een welvarende samenleving, heb familie en een paar vrienden. Waarom doe ik zo moeilijk? Anderen hebben het toch veel erger?’ Schuldgevoel is een van de kenmerken van een depressie en het is moeilijk om ervan af te komen. Je moet het jezelf immers ‘gunnen’ om somber te zijn. Mensen die nog nooit een depressie hebben gehad realiseren zich niet hoeveel energie het kost om jezelf toe te staan je zo te voelen, omdat dat voor hen een vanzelfsprekendheid is. Tuurlijk mogen zij zich wel eens down voelen. Iedereen voelt zich wel eens rot, toch? Alleen als het niet overgaat en men zich er niet meer mee kan identificeren, wordt het ondankbare aanstellerij.

Ook betekent een depressie niet dat je pessimistisch van aard bent, of dat je denkt dat de wereld om jou draait. Integendeel! Je ziet de schoonheid om je heen gerust wel en ook ben je dankbaar voor die vroege lentedag, alleen ben je niet goed in staat om ervan te genieten. Vreemd? Stel je voor dat ik je benen breek en vervolgens een mooie bloem voor je neus houd. Niemand die het je kwalijk neemt dat je bent afgeleid door de pijn en niet kan genieten van dat stukje natuur. Maar dat een depressie net zo pijnlijk (of nog pijnlijker) is als een fysieke verwonding, is voor veel mensen moeilijk te bevatten. En dat maakt het leven niet alleen somber, maar ook eenzaam. En daar word je ook niet vrolijk van.