Overvloed voedingsstoffen in zee veroorzaakt explosieve toename ‘turf-algen’

Wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam (UvA) hebben een soort algen ontdekt dat het afsterven van koraalriffen veroorzaakt. Deze ‘turf-algen’ kregen nooit aandacht in de studies naar de vernietiging van riffen omdat wetenschappers tot op heden vooral grotere en meer zichtbare ‘macro-algen’ hiervoor verantwoordelijk achtten. De resultaten van het onderzoek naar de Nederlandse koraalriffen in het Caribisch gebied zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PLoS ONE.

In de afgelopen decennia hebben verschillende studies uitgewezen dat overal op aarde koraalriffen achteruitgaan. Koralen verdwijnen en de bodem wordt langzaam maar zeker bedekt door algen. Overbevissing van algenetende herbivoren zoals papegaaivissen en eutrofiëring van de kustwateren (een oververzadiging van het zeewater met voedingsstoffen) hebben ertoe geleid dat koraalriffen overwoekerd dreigen te raken met grote plant-achtige algen genaamd ‘macroalgen’. Een toename van macroalgen op een koraalrif wordt daarom wereldwijd gezien als een signaal dat het rif afsterft. Vrijwel alle aandacht gaat daarbij uit naar de macroalgen, terwijl de veel kleinere ‘turf-algen’ buiten beschouwing worden gelaten.

Een recent onderzoek van het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en het marine-onderzoeksstation Carmabi op Curaçao toont echter dat het juist de turf-algen zijn die op grote schaal stress bij en afsterven van koraalriffen veroorzaken. Het onderzoek stond onder leiding van dr. Mark Vermeij, die zowel bij UvA-IBED als Carmabi werkzaam is. Vermeij werkte samen met dr. Petra Visser van UvA-IBED en een aantal masterstudenten van de opleiding Limnology and Oceanography van de UvA.

Turf-algen dominante groep op koraalriffen
Turf-algen zijn gemeenschappen van kleine algen afkomstig uit een groot aantal verschillende algensoorten. Vanwege hun kleine omvang en onduidelijke taxonomische status worden ze bijna nooit meegenomen in traditionele studies en ecologisch onderzoek van koraalriffen. Dit is opmerkelijk, want turf-algen vormen een dominante groep algen op koraalriffen en bedekken een groter oppervlak van de rifbodem dan bijvoorbeeld koralen en macroalgen. Het onderzoek van UvA-IBED en Carmabi toont aan dat de aanwezigheid van turf-algen negatieve gevolgen heeft voor het nog aanwezige koraal. Vooral als er sprake is van eutrofiëring blijken turf-algen in staat een koraalrif razendsnel te overwoekeren. Vermeij: ‘De uitkomsten van ons onderzoek hebben mij ook erg verbaasd; je vraagt je af hoe het mogelijk is dat we tot nu toe met zijn allen gefixeerd zijn geweest op macroalgen terwijl turf-algen veel schadelijker voor het koraalrif lijken te zijn.’
Traditionele herstelmaatregelen om algengroei tegen te gaan bestaan doorgaans uit het vergroten van het aantal herbivoren door visvangstbeperkingen of het instellen van beschermde gebieden. Een alarmerend resultaat uit het onderzoek is echter dat herbivoren turf-algen niet meer kunnen verwijderen zolang de eutrofiëring van het zeewater niet wordt aangepakt. ‘Nu duidelijk is geworden dat vooral een overvloed aan voedingsstoffen de oorzaak is van de explosie van turf-algen, is het essentieel dat we nieuwe maatregelen ontwikkelen die erop gericht zijn de aanvoer van voedingstoffen naar de kustwateren waar koraalriffen voorkomen te verlagen’, aldus Vermeij. ‘In deze tijd van technologische ontwikkeling moet dat toch niet zo moeilijk zijn. Ik hoop dan ook dat Nederland de verantwoordelijkheid neemt om hieraan te werken. Vooral nu Nederland sinds het recente opheffen van de Nederlandse Antillen zelf over koraalriffen beschikt.’

Plaats een reactie