Minister Schippers vindt dat de motie van de Eerste Kamer over het wetsvoorstel EPD het einde betekent van haar betrokkenheid bij het Landelijk Schakelpunt. Maar in het licht van Europese eisen is het nog maar de vraag of minister Schippers deze vrijheid heeft.
Landelijk Schakelpunt
De Eerste Kamer eiste op 5 april 2011 volledige stopzetting van overheidsmedewerking aan het Landelijk Schakelpunt (LSP), de landelijke infrastructuur voor elektronische gegevensuitwisseling. En dus bouwt minister Schippers nu haar medewerking aan dit LSP af. Ze heeft aan Nictiz de opdracht gegeven om in drie maanden tijd de toekomstmogelijkheden te onderzoeken van het LSP zonder overheidssteun. Want, zo zegt ze, dit betekent het einde van haar betrokkenheid bij het LSP. Dit bevat inmiddels wél het burgerservicenummer van ruim 8,7 miljoen burgers. En bijna zeventig procent van de zorgaanbieders (apotheken, huisartsenpraktijken, huisartsenposten en ziekenhuizen) is op het LSP aangesloten.
“Het is nog maar de vraag of minister Schippers haar bemoeienis met het LSP wel volledig mag beëindigen.”
Houtje-touwtje beveiliging
Zo lijkt met het uitvoeren van deze motie van de Eerste Kamer niet alleen het wetsvoorstel EPD te sneuvelen, maar ook het LSP. Zo wordt de aandacht weer teruggelegd naar de regionale gegevensuitwisseling. En dat terwijl organisaties van zorgaanbieders, patiëntenorganisaties en zelfs privacytoezichthouder CBP en diverse informatiebeveiligingsdeskundigen meer vertrouwen hebben in de met waarborgen beveiligde gegevensuitwisseling via het LSP dan via de zogenoemde ‘houtje-touwtje’ beveiliging in de regio’s.
Eilandautomatisering
Maar kan de overheid wel zo gemakkelijk de handen aftrekken van het LSP? Voorkomen moet immers worden dat opnieuw een situatie van ‘eilandautomatisering’ gaat ontstaan. Hierop zou de overheid toezicht kunnen uitoefenen, ook in het licht van het sociale grondrecht dat de overheid verplicht is maatregelen te treffen ter bevordering van de volksgezondheid (artikel 22 Grondwet). Maar bovenal heeft de Europese Commissie al in een Aanbeveling van 2 juli 2008 de Europese lidstaten opgedragen om te zorgen voor ‘grensoverschrijdende interoperabiliteit van systemen voor elektronische medische dossiers’.
Interoperabiliteit
Gebrek aan interoperabiliteit, aldus de Europese Commissie, is een grote hinderpaal voor het verwezenlijken van de voordelen van eHealth in de Europese Unie: ‘De informatie- en communicatiesystemen en -normen die de lidstaten momenteel toepassen op het gebied van gezondheid zijn vaak onderling onverenigbaar en bemoeilijken de toegang tot informatie die essentieel is voor de verlening van veilige hoogwaardige gezondheidszorg in een andere lidstaat.’ Om daaraan een oplossing te bieden moeten de lidstaten actie ondernemen ter bevordering van de interoperabiliteit van medische dossiers. De Europese Commissie wil dit uiterlijk eind 2015 voor Europa een feit is.
Toch aandacht van de overheid
Het is dus maar de vraag of minister Schippers haar bemoeienis met het LSP wel volledig mag beëindigen. Als we Nederland als een (kleine) regio in Europa beschouwen, zou zij zich op de medische dossiers in deze regio moeten richten, aldus de Europese Commissie in 2008. Dat vergt dus toch aandacht van de overheid voor regionale gegevensuitwisseling, maar dan vanuit een Europees perspectief.
Auteur: Sjaak Nouwt, adviseur gezondheidsrecht KNMG