Politici en beleidsmakers moeten nu gaan inspelen op de wereldwijde roboticarevolutie. Als we weten welke taken we in Nederland wel door robots willen laten uitvoeren, en welke niet, kan Nederland optimaal gebruikmaken van de kansen van de wereldwijde roboticarevolutie. Dat stelt het Rathenau Instituut in Overal robots. Automatisering van de liefde tot de dood, een inventarisatie van roboticaontwikkelingen: thuis, in de zorg, in het verkeer, bij de politie en bij de krijgsmacht.
Nu al worden robots gebruikt voor politietaken en ontmanteling van explosieven. In de toekomst zullen ze ervoor zorgen dat we langer zelfstandig kunnen blijven wonen en zullen ze de wegen veiliger maken.
Maar om dit werkelijkheid te laten worden, moet er nog wel veel gebeuren. De auteurs van Overal robots signaleren dat er nog veel kloven bestaan tussen techniekontwikkelaars, beleidsmakers, politici en gebruikers en investeerders.
Het Rathenau Instituut pleit ervoor om relevante wetgeving en aansprakelijkheidsregelingen op orde te brengen en na te denken over de ethische vragen en privacykwesties rondom robotica. Heldere beleidsvisies vormen een cruciale voorwaarde als Nederland straks over de kansen van de roboticarevolutie wil beschikken.
Vooruitlopend daarop adviseert het Rathenau Instituut:
– Verbied autonome, bewapende robots. De Nederlandse regering moet streven naar een internationaal verbod op autonome bewapende robots; beslissingen over leven en dood mogen niet geautomatiseerd worden. Een noodzakelijke voorwaarde van het internationale humanitaire oorlogsrecht is dat er altijd iemand verantwoordelijk gehouden kan worden voor een ongewenst gevolg. Er is een nieuwe wapenwedloop gaande op het gebied van bewapende robots. Internationale verdragen kunnen de proliferatie wellicht indammen.
– Stel autorobots verplicht. Robotica kan de Nederlandse verkeersveiligheid aanzienlijk verbeteren. Beleidsmakers moeten daarom de verplichte invoer van rijtaakondersteunende systemen als het ISA systeem – een intelligente snelheidsassistent – serieus overwegen.
– Denk na over zorgrobots. Een belangrijke voorwaarde voor het succes van robots in de zorg is dat de politiek snel aandacht besteedt aan de gevolgen van slimme robottechnologieën in de leefomgeving: welke taken willen we wel, en juist niet door robots laten verrichten? Welke nieuwe vaardigheden eist dit van verzorgers en patiënten? Denk ook na over privacy- en aansprakelijkheidskwesties.