Door betere naleving van professionele normen en richtlijnen is de operatieve zorg in Nederlandse ziekenhuizen de afgelopen vijf jaar aantoonbaar verbeterd. Inspectiedruk was daarbij echter wel noodzakelijk en is dat nog steeds. Dit concludeert de Inspectie voor de Gezondheidszorg op basis van het laatste van vijf onderzoeken die zij sinds 2006 uitvoert naar de veiligheid van het operatieve proces.
Het operatieve proces in ziekenhuizen is één van de meest risicovolle processen met de hoogste kans op schade bij de patiënt. Om die reden doet de inspectie al jaren onderzoek naar het operatieve proces om risico’s voor de patiënten te verminderen en de patiëntveiligheid structureel te verbeteren. De inspectie kijkt daarbij naar de naleving van de voorwaarden voor verantwoorde zorg en naar de manier waarop ziekenhuizen met grote risico’s in het proces omgaan.
Kwaliteit verbeterd
De kwaliteit in het operatieve zorgproces is in de afgelopen vijf jaar aantoonbaar verbeterd. De kwaliteitsverbetering is vooral tot stand gekomen door de invoering van de time-outprocedure (het vlak voor de start van de operatie met het gehele operatieteam controleren van naam, geboortedatum van de patiënten en de operatiebenodigdheden), het beter tellen van gebruikte operatiematerialen en een sterk verbeterd infectie preventiegedrag. Voor deze maatregelen hebben betrokken professionals goede richtlijnen ontwikkeld.
Medicatieveiligheid en stopmomenten nog niet op orde
De medicatieveiligheid blijft nog een zorgelijk punt waarop de inspectie actief zal blijven toetsen. Ook blijft er aandacht nodig voor de invoering van de richtlijn preoperatief traject. De invoering van de richtlijn verloopt voorspoedig, maar deze is nog nergens volledig operationeel. Met name de invoering van de zogeheten stopmomenten is nog niet in orde. De stopmomenten zijn ingebouwd om te controleren of de patiënt de benodigde stappen in het proces heeft doorlopen.
Inspectiedruk is noodzakelijk
Gebleken is dat aanhoudende en intensieve inspectiedruk helaas nodig is en blijft voor sommige ziekenhuizen om verder te verbeteren. Opnieuw is voor de inspectie zichtbaar geworden dat waar de Raad van Bestuur en het bestuur van de Medische Staf zij aan zij optrekken, de beste en snelste resultaten worden geboekt in het realiseren van veilige zorg en het beperken van patiëntschade.
De inspectie heeft ziekenhuizen die het noodzakelijke tempo van verandering niet realiseerden, gestimuleerd en af en toe gedwongen om dit tempo te verhogen. Zij heeft daarbij niet gerust voordat alle geconstateerde tekortkomingen in de 30 onderzochte ziekenhuizen waren opgelost. Daarvoor waren twee series herhaalbezoeken nodig en is één ziekenhuis onder verscherpt toezicht gesteld. De inspectie zal in 2012 opnieuw minimaal 20 ziekenhuizen onaangekondigd bezoeken.