Zelfzorg staat voor alles wat mensen zelf kunnen doen om gezondheidsklachten te verminderen of te genezen. Je stelt zelf de diagnose en kiest vervolgens zelf een behandeling. Vaak worden hierbij zelfzorggeneesmiddelen en gezondheidsproducten gebruikt.
Zelfzorgmarkt
In Nederland is het aantal verkochte zelfzorgproducten in 2013 met 5,5 % gestegen naar 140 miljoen stuks. Dit heeft geresulteerd in een omzet van ruim 691 miljoen euro. Schattingen voor de wereldwijde omzet in zelfzorg zijn 100 miljard en meer.
Om de ontwikkelingen in deze groeimarkt te bespreken organiseerde het farmaceutische bedrijf Merck donderdag 28 november 2014 in het Science Museum in Londen een debat over de toekomst van de zelfzorgmarkt.
Uta Kemmerich-Keil
De bijeenkomst werd geopend door Uta Kemmerich-Keil, CEO van Merck Consumer Health. In haar welkomstwoord sprak ze de hoop uit dat het debat een waardevolle bijeenkomst zou worden voor alle betrokken partijen binnen de zelfzorgmarkt en dat de uitkomsten van de gesprekken meer inzicht zullen geven in de uitdagingen en ontwikkelingen van de zelfzorgmarkt komende jaren.
Twee aspecten kwamen gedurende deze dag duidelijk naar voren. Als eerste de rol van de apotheker en als tweede de gezondheidsvaardigheid van consumenten.
De apotheker
Om de groei van zorgkosten in Nederland te verlagen vindt er een verschuiving plaats van zorg van medisch specialist naar huisarts en van huisarts naar zelfzorg.
In dit laatste traject van huisarts naar zelfzorg ziet de heer Ash Soni, voorzitter van de Royal Pharmaceutical Society, een veel prominentere rol voor de apothekers weggelegd.
“Apothekers zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor mensen die zich zorgen maken over hun gezondheid. Hierdoor kunnen apothekers direct advies en ondersteuning geven in een toegankelijke omgeving. Voor patiënten is de apotheker een betrouwbare bron van informatie,” aldus Soni.
Een interessant gegeven hierbij is, dat uit berekeningen van de Consumentenbond blijkt, dat bij eenvoudige gezondheidskwalen een recept via de huisarts tot wel drie keer duurder is dan een zelfzorgmiddel dat men zelf koopt bij apotheker of drogist.
Gezondheids(on)vaardig
De overheid is heel duidelijk over het belang van zelfzorg in Nederland. In het het Onderhandelaarsresultaat eerste lijn 2014 t/m 2017 staat zelfzorg nadrukkelijk genoemd.
“Mensen moeten zelfverantwoordelijkheid nemen voor hun gezondheid. Wanneer dat niet meer mogelijk is en gezondheidsproblemen niet meer zelf opgelost kunnen worden dan pas is professionele zorg en ondersteuning nodig.”
Ondanks de tendens dat steeds meer mensen bereid zijn om proactief zelf te investeren in hun gezondheid blijkt uit onderzoek onder 200 huisartsen dat 27,3 % van de huisartsconsulten eenvoudige gezondheidsklachten betreft.
Dr. Ian Banks, voorzitter van het European Men’s Health Forum legde tijdens het debat de pijnlijke vinger op een verdere ontwikkeling.
“Een grote groep mensen heeft helemaal geen toegang tot gezondheidszorg en het zijn deze moeilijk te bereiken mensen die de meest behoefte hebben aan eerstelijns gezondheidszorg. Het is van groot belang om het algemeen gezondheidsbewustzijn te vergoten, zodat onnodige zorgvraag kan worden tegen gegaan.” aldus Banks.
E-health
De toepassing van ICT en e-health zal hierbij een belangrijke rol spelen. Zo vindt ook Neprofarm. Deze brancheorganisatie wil met de website Zelfzorg.nl en de bijbehorende apps graag een steentje bijdragen aan het zelfredzaam maken van mensen in Nederland. Met deze website en de applicatie voor mobiele devices kunnen mensen overal en op ieder moment informatie inwinnen.