Onze hersenen kunnen kleine verschillen in lichaamshoudingen van anderen waarnemen, zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Dat blijkt uit onderzoek van de cognitief neurowetenschapper Charlotte Sinke, waarop ze vrijdag 27 januari 2012 promoveert aan Tilburg University. Als een ander bedreigend overkomt, verhoogt dat automatisch onze aandacht.
Doordat we sociale wezens zijn, kunnen we goed merken hoe iemand zich voelt door alleen al te kijken naar de gezichtsuitdrukking. Waar we vaak wat minder op letten, is de lichaamshouding. Toch halen we ook daar veel informatie uit die ons beïnvloedt, ook al zijn we ons daarvan niet altijd bewust.
In haar promotieonderzoek onderzocht Charlotte Sinke in hoeverre we ons laten leiden door lichaamshoudingen van anderen. Ze liet proefpersonen naar filmpjes kijken terwijl ze opnames maakte van hun hersenactiviteit. In één van haar onderzoeken waren in de filmpjes steeds twee mensen te zien waarvan soms de ene persoon de ander bedreigde, en andere keren de een de ander slechts aan het plagen was. Er was geen geluid in de filmpjes en de gezichten van de acteurs waren weggeveegd, zodat de situatie alleen maar op de lichaamstaal te beoordelen was. Wat bleek: de proefpersonen konden heel goed zien wanneer er wel of niet sprake was van dreiging.
Bij een andere taak moesten de proefpersonen juist negeren wat er zich tussen de twee mensen afspeelde, maar letten op verschillende gekleurde stippen die tegelijkertijd te zien waren tijdens elk filmpje. Interessant genoeg deden ze deze stippentaak beter wanneer er een dreigende situatie was. Bovendien waren hersengebieden die emotie verwerken altijd meer actief tijdens de dreiging, of de proefpersonen nu expliciet naar de lichamen keken of de stippentaak uitvoerden.
Blijkbaar kunnen de hersenen dus hele kleine verschillen in lichaamsbeweging oppikken. Door bij een dreiging onze aandacht te verhogen zijn we in staat om beter te reageren.
Charlotte Sinke (1979, Waalwijk) studeerde naast psychologie en neurowetenschappen ook internationale bedrijfskunde in Maastricht, waarna zij haar promotieonderzoek aan de Universiteit van Tilburg startte onder begeleiding van prof. dr. Beatrice de Gelder in samenwerking met prof. dr. Rainer Goebel van de Universiteit van Maastricht. Haar promotieonderzoek werd gesponsord door COBOL en TANGO, twee projecten gesubsidieerd door de Europese Commissie.