Minister Schulz van Haegen (Infrastructuur en Milieu)heeft het dossier luchtkwaliteit niet in de hand. Het is onwaarschijnlijk dat Nederland – na eerder verleend uitstel – binnen twee maanden de Europese normen voor fijnstof gaat halen. Nederland loopt hierdoor kans op een boete van enkele honderden miljoenen euro’s.
Uit de Zembla-uitzending ‘Stikken langs de snelweg’ van zaterdag 16 april 2011, blijkt dat langs vrijwel alle drukke wegen en in alle grote steden concentraties fijnstof en stikstofdioxide hoger zijn dan wetenschappers als verantwoord achten. De volksgezondheid komt hierdoor ernstig in gevaar.
De EU eist dat de concentraties fijnstof en stikstofdioxide overal onder de 40 microgram per m3 lucht blijven. Eerder verleende Europa uitstel aan Nederland om te voldoen aan de luchtkwaliteitsnormen tot juni van dit jaar. Metingen van het RIVM, de GGD Amsterdam en de Milieudienst Rotterdam laten voor de eerste vier maanden van dit jaar zoveel overschrijdingen zien, dat vrijwel uitgesloten is dat Nederland in juni aan de wettelijke eisen kan voldoen.
De minister zegt dat het allemaal goed komt, maar wel op basis van het gehanteerde rekenmodel dat aantoonbaar foutieve verkeersgegevens bevat.De minister wil pas in juni openheid van zaken geven, terwijl het dan te laat is om alsnog beleid bij te stellen.
Dat wordt nog onwaarschijnlijker door de recente inwerkingtreding van de nieuwe EU-richtlijn over de zogeheten ‘zeezoutaftrek’. Zeezout is een natuurlijke fijnstof die landen mogen aftrekken van de geconstateerde concentraties fijnstof. Nederland heeft dat vertaald in een verhoging van het aantal dagen waarop de normen mogen worden overschreden.
Uit deze nieuwe richtlijn blijkt dat Nederland een veel te hoge zeezoutaftrek hanteert. Hoe het ministerie van Infrastructuur en Milieu hiermee wil omgaan blijft vooralsnog onduidelijk.
Nederland heeft uitstel van Europa gekregen op voorwaarde dat er beleid wordt gemaakt dat garandeert dat de normen alsnog worden gehaald. Dit Nationaal
Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) bevat honderden nationale en lokale maatregelen. Van die plannen is tussen 2009 en nu helaas minder dan één procent uitgevoerd.
Milieudefensie roept het parlement daarom op een spoeddebat aan te vragen met de minister. Het is hoog tijd dat de minister uitleg geeft over alle tegenvallers binnen het dossier Luchtkwaliteit. Daarnaast dient de minister een toezegging te geven voor een effectieve spoedaanpak om de uitstoot aanzienlijk te reduceren en de luchtkwaliteit ten minste binnen de Europese normen te brengen.
Milieudefensie maakt zich grote zorgen over het uitblijven van effectief beleid. De Europese deadline is onverbiddelijk en de Europese boete loopt in de honderden miljoenen. Laat nog onverlet de grote risico’s voor de volksgezondheid bij een te hoge uitstoot van gevaarlijk fijnstof en stikstofdioxide.