Ouders moeten niet ten onrechte in de verdachtenbank komen bij het overlijden van hun kind, zoals de gezinnen overkwam die vanavond in Uitgesproken EO werden geportretteerd. Ook is het belangrijk dat meer inzicht ontstaat in de doodsoorzaken van onbegrepen overlijden van kinderen. Daarom vindt de KNMG het voor ouders en hulpverleners van groot belang dat snel een besluit wordt genomen over de invoering van de NODO-procedure.
Uitgesproken EO zond dinsdagavond 25 januari 2011 een reportage uit over twee gezinnen die afgelopen jaar na het overlijden van hun kind in de verdachtenbank terecht kwamen. Sinds 1 januari 2010 mogen artsen die bij een overleden kind komt, niet meer direct een overlijdensverklaring afgeven. Zij moeten altijd eerst bellen met de gemeentelijk lijkschouwer. Deze meldplicht maakt deel uit van de procedure Nader Onderzoek DoodsOorzaak. Deze NODO-procedure is bedoeld om in een neutraal, niet-justitieel onderzoek de doodsoorzaak te achterhalen bij onverklaard overlijden van minderjarigen. De procedure is echter nog niet in zijn geheel ingevoerd.
Besluit
In april 2010 adviseerden vertegenwoordigers van betrokken beroeps- en belangengroepen onder auspiciën van de KNMG de minister van Justitie over de inrichting van de NODO-procedure. Ook is toen een aangepast protocol opgeleverd. Het is nu aan de verantwoordelijk bewindspersonen van Veiligheid en Justitie en VWS om over de invoering te beslissen.
Verdachtenbankje
De KNMG was en is, samen met vele beroepsorganisaties, niet gelukkig met de vroegtijdige invoering van alléén de meldplicht van de NODO-procedure. Zolang de NODO-procedure niet volledig is ingevoerd, hangt de wettelijke meldplicht van artsen in de lucht. Als artsen geen concrete aanleiding hebben om een niet-natuurlijk overlijden aan te nemen, maar evenmin met zekerheid de doodsoorzaak kunnen vaststellen, hangt de vervolgprocedure af van lijkschouwer en eventueel OM. Ouders lopen daardoor een grotere kans om ten onrechte in het verdachtenbankje te worden geplaatst. Zo werden de ouders uit de reportage na het overlijden van hun kind onderworpen aan een politieverhoor en werd hun kindje in beslag genomen. Pas vlak voor de begrafenis kregen ze het lichaam weer terug. Achteraf bleek dat het ging om een natuurlijke dood. Als de NODO-procedure volledig is ingevoerd en er zijn geen aanwijzingen voor niet-natuurlijk overlijden, dan wordt primair een uitvoerig en neutraal medisch onderzoek gedaan. Ouders kunnen dan ook zoveel mogelijk bij hun kindje blijven.
Snel invoeren
De KNMG pleit dus voor snelle besluitvorming door de betrokken bewindspersonen, zodat met de voorbereiding van de invoering kan worden begonnen en het doel van de NODO-procedure kan worden verwezenlijkt: op een neutrale manier meer inzicht krijgen in de precieze doodsoorzaken van onbegrepen overlijden van kinderen.