Nederlandse kinderen van onder de 15 zijn in Europa niet langer koploper in alcoholgebruik. Dat blijkt uit het internationale WHO/HBSC-rapport, waarin onderzoek staat beschreven naar de gezondheid en het welzijn van jongeren uit Europa, VS en Canada.
De Utrechtse hoogleraar Wilma Vollebergh: “De grote maatschappelijke onrust over het alcoholgebruik bij jonge kinderen in de afgelopen jaren heeft kennelijk zijn vruchten afgeworpen. Ouders zijn beter op gaan letten. Vooral bij de jongste groepen (11 en 13 jaar) is het alcoholgebruik afgenomen, bij de groep van 15-jarigen is de afname in alcoholgebruik minder groot. Hier ligt een opdracht voor de komende jaren.”
Aan het internationale onderzoek deden 200.000 kinderen in de leeftijd van 11, 13 en 15 jaar uit 39 landen mee. Vragen betroffen onder meer hoe gelukkig en gezond de kinderen zich voelen, hoe hun relatie met ouders en vrienden is en hoe zij school ervaren. Daarnaast werd ingegaan op hoe gezond kinderen leven. Namens Nederland werken aan dit grootschalige onderzoek de Universiteit Utrecht, het Trimbos-instituut en het Sociaal en Cultureel Planbureau mee. Nederland nam in 2009/10 voor de derde keer aan dit vierjaarlijkse onderzoek deel.
Nederlandse kinderen het hoogste welbevinden
Uit de gegevens blijkt dat de Nederlandse kinderen wederom de gelukkigste van Europa zijn. Ook rapporteren de Nederlandse kinderen positieve en steunende relaties met hun ouders en met hun klasgenoten. Ze hebben veel vrienden en in vergelijking met kinderen in andere landen vechten en pesten ze relatief weinig. School wordt als prettig ervaren. Ook ervaren Nederlandse kinderen de minste druk en stress door schoolwerk. Vollebergh: ‘Nederland heeft een sociale cultuur, waar de relatie tussen ouders en kinderen open en veilig is, en datzelfde geldt voor de relaties die kinderen met elkaar hebben. De prestatiedruk is hier ook niet zo hoog.’
Dalende trend in alcoholgebruik
Het WHO/HBSC-onderzoek laat zien dat Nederlandse jongeren anno 2009/10 dalen in de rangorde van alcoholgebruik in Europa. Vooral de jongere leeftijdsgroepen (11- en 13-jarigen) drinken, in vergelijking met andere landen, minder vaak alcohol en zijn het minst vaak dronken. De onderzoekers vermoeden een verband met succesvolle preventie- en interventieprogramma’s die zich de afgelopen jaren hebben gericht op alcoholgebruik bij adolescenten onder de 16 jaar en hun ouders. Vollebergh: ‘Het lijkt erop dat ouders de nieuwe boodschap – geen alcohol onder de 16 – goed hebben opgepikt en hun kinderen beter in de gaten zijn gaan houden. Ouders zijn op dit punt wat strenger geworden. Dat zien we vooral bij de kinderen van 11 en 13 jaar. Zij gaan minder vaak uit met hun vrienden, roken nog nauwelijks en zijn minder alcohol gaan gebruiken. Nu de oudere groepen nog.’
Gezonde levensstijl
Nederlandse kinderen rapporteren een gezonde leefstijl. Er is geen ander land waar kinderen zo regelmatig ontbijten. Vollebergh: “Kennelijk behoort het in de Nederlandse gezinnen tot de traditie om de dag samen met een ontbijt te beginnen. Dat is natuurlijk ook een sociaal gebeuren.” Ook andere gezondheidsgedragingen laten een gezond patroon zien. Nederlandse kinderen rapporteren weinig gezondheidsklachten en doen minder vaak aan de lijn. Daar staat tegenover dat Nederlandse kinderen relatief veel tv kijken, relatief vaak frisdrank drinken en niet zo vaak fruit eten, en wat betreft sporten en bewegen in de middenmoot zitten.
Het WHO/HBSC-rapport wordt woensdag 2 mei 2012 in Schotland gepresenteerd. Dit onderzoek werd mede gefinancierd door NWO.