Naar een haalbaar en houdbaar zorgstelsel

Op het gebied van gezondheid en kwaliteit van leven is nog veel winst te behalen. Maar dan moeten zowel zorgorganisaties als de directe omgeving samen weten te werken en daarbij gezamenlijk de patiënt centraal stellen. Zo hoeven ouderen met complexe problemen en chronisch zieken veel minder een beroep te doen op de AWBZ.

Anna Petra NieboerDat stelt prof.dr. Anna Nieboer van het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg (iBMG) in haar oratie ‘Houdbare zorg en ondersteuning in tijden van crisis’ op vrijdag 1 november 2013. Ze aanvaardt daarmee het ambt van bijzonder hoogleraar Sociaal-medische wetenschappen vanwege het Erasmus Trustfonds aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Op dit moment lukt het de overheid noch de marktpartijen in de zorg om overconsumptie en inefficiënties in het zorgstelsel op te lossen. De oplossing wordt daarom steeds meer gezocht in de participatiesamenleving: het inschakelen van familie, vrienden en de directe omgeving. Volgens Nieboer kan die nieuwe vorm van participatie alleen maar slagen wanneer de kwaliteit van zorg toeneemt. Dat vergt een zorgstelsel dat geïntegreerd, veilig, betrouwbaar en goed toegankelijk is voor alle groepen binnen de samenleving. Een dergelijk stelsel bestrijkt het hele palet van preventieve, acute en chronische zorg.

Minder beroep op AWBZ
Om de kwaliteit van zorg te verbeteren moeten zorgprocessen worden herzien en dient er effectief gebruik te worden gemaakt van informatietechnologie. Daarnaast gaat het om zorg die bewezen effectief is en wordt uitgevoerd door échte teams, stelt Nieboer. Bovendien moet er sprake zijn van coördinatie van zorg tussen verschillende zorgverleners, tussen organisaties en door de tijd heen, ook bij meerdere aandoeningen. Daarnaast moet het stelsel ingebed zijn in een samenleving waarin ook lokaal hulp en zorg aan elkaar wordt gegeven. Door sociale netwerken te beschermen en te versterken kan volgens Nieboer de instroom van ouderen met complexe problemen en chronisch zieken, twee snel groeiende groepen, in de AWBZ worden beperkt.

Teamwerk
Nieboer stelt in haar oratie dat mensen hun eigen gezondheid en kwaliteit van leven preventief moeten leren managen. Ze moeten ook een beroep kunnen doen op mensen in hun omgeving. Dat vereist teamwerk waarin huisartsen, specialisten, fysiotherapeuten en andere betrokken professionals niet alleen met elkaar, maar vooral ook met de patiënt en zijn omgeving moeten overleggen. Daarbij dienen de behoeften en mogelijkheden van de patiënt het belangrijkste uitgangspunt te zijn.

Burgers zelf, maar ook welzijn- en zorgprofessionals kunnen een cruciale rol spelen in het mobiliseren van mensen in buurten en het versterken van formele én informele netwerken op wijkniveau.

Symposium ‘Sustainable health care systems’
Anna Nieboer aanvaardt op vrijdag 1 november de leerstoel Sociaal-medische wetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. In ‘Houdbare zorg en ondersteuning in tijden van crisis’ schetst zij hoe we als samenleving een haalbaar en houdbaar zorgstelsel vorm kunnen geven. Voorafgaand aan de oratie vindt het symposium ‘Sustainable health care systems: Inclusive and effective health service delivery in Europe’ plaats. Tijdens dit symposium behandelen internationale sprekers Europese ontwikkelingen in de zorg.

Plaats een reactie