Via gerichtere bestraling slagen onderzoekers van het UMC Utrecht er steeds beter in speekselklieren te sparen bij patiënten met mond-keelkanker. Dat kan ernstige klachten van droge mond voorkomen, een veel voorkomende bijwerking van de behandeling. Radiotherapeut dr. Chris Terhaard van het UMC Utrecht vertelde dat 20 april 2013 op het congres van de Europese Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie.
Onderzoekers van het UMC Utrecht pasten bij 102 patiënten met mond-keelkanker een nieuwe bestralingstechniek toe: intensiteit-gemoduleerde radiotherapie. Dat is een zeer nauwkeurige, computergestuurde, 3D-bestralingstechniek waarmee omliggend weefsel minder stralingsschade ondervindt dan bij gewone radiotherapie. Ze hoopten naast de oorspeekselklieren ook de onderkaakspeekselklieren te sparen. Stralingsschade aan deze klieren kan ernstige droge mondklachten veroorzaken, die gepaard gaan met pijn, zweertjes, ontstekingen, kauw- en slikproblemen.
De patiënten werden een jaar na de bestraling opnieuw onderzocht. Uit analyses bleek dat het bij patiënten met kleine keeltumoren mogelijk was om de functie van één van de twee onderkaakspeekselklieren te behouden. Dit resulteerde in een hogere speekselproductie in de gespaarde speekselklier én een vermindering van droge mondklachten in vergelijking met patiënten waarbij de onderkaakspeekselklier een hogere bestralingsdosis had ontvangen. De functie van de oorspeekselklieren had geen belangrijke invloed op de klachten.
“We kunnen met IMRT momenteel bij 50 procent van onze patiënten de stralingsbelasting dusdanig laag houden dat de speekselproductie behouden blijft. Ofschoon we dus in toenemende mate de functie van de onderkaakspeekselklier na bestraling kunnen behouden, is het essentieel voor het patiënten welzijn dat dit percentage in de toekomst verder toeneemt”, zei dr. Terhaard.
Elk jaar wordt bij zo’n 2.900 mensen in Nederland een tumor in het hoofd-halsgebied vastgesteld. Zij worden vaak behandeld met radiotherapie, waardoor de (onderkaak)speekselklieren blijvend beschadigd raken en vaak ernstige droge mondklachten ontstaan. Ongeveer 70 procent van de patiënten heeft hierdoor problemen met eten, slapen, spraak, verlies van tanden en verminderde mondhygiëne. Dit kan leiden tot gewichtsverlies, verminderde kwaliteit van leven en zelfs sociaal isolement. Droge mond-klachten zijn moeilijk te behandelen, dus het voorkómen ervan is belangrijk.
Deze studie maakt deel uit van het promotieonderzoek van dr. Tim Dijkema, die op 28 maart 2013 promoveerde aan de Universiteit Utrecht (Promotor: Prof. dr. M. van Vulpen). Het onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door een subsidie van KWF Kankerbestrijding. Dr. Terhaard presenteerde de resultaten op 20 april 2013 tijdens het 2de Forum van de Europese Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie (ESTRO) in Genève (Zwitserland).
Minder droge mondklachten na bestraling voor mond-keelkanker – goo.gl/Cm0Vy – #kanker, #mondkanker, #keelkanker
— Gezondheidskrant (@Gezondheidskrnt) 22 april 2013