Jaarlijks worden in Nederland meer dan 100.000 mensen opgenomen na een hartinfarct of voor een hartoperatie of een preventieve dotterbehandeling. Minder dan een derde daarvan krijgt hartrevalidatie, blijkt uit onderzoek van de afdeling Klinische Informatiekunde van het AMC, de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie en Achmea.
Door hartrevalidatie daalt de sterftekans van hartpatiënten, stijgt hun kwaliteit van leven en vermindert het risico op een nieuw hartinfarct of een nieuwe ziekenhuisopname. Belangrijke redenen voor het geringe aantal patiënten dat revalideert zijn problemen bij doorverwijzing en gebrek aan geld voor de noodzakelijke uitbreiding van hartrevalidatiecentra.
Hartrevalidatie leidt tot circa 30 procent minder sterfgevallen door hartproblemen en fors minder zorgkosten. Toch doorloopt minder dan één op de drie hartpatiënten (28,5 procent) na ontslag uit het ziekenhuis een hartrevalidatietraject. Dit blijkt uit een artikel dat verscheen in het European Journal of Preventive Cardiology. ‘Een gemiste kans,’ aldus Roderik Kraaijenhagen, één van de auteurs van het artikel en voorzitter van de commissie voor Cardiovasculaire Preventie en Hartrevalidatie van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie. ‘Hartrevalidatie spaart levens. Het maakt hartpatiënten actiever, gezonder en zekerder en ze keren eerder terug in het arbeidsproces.’ Onderzoekleider Niels Peek van het AMC: ‘Het is relatief goedkope zorg die veel ellende kan voorkomen.’
Dat maar een gering aantal patiënten hartrevalidatie krijgt, heeft verschillende oorzaken. Uit eerder onderzoek was al bekend dat de doorverwijzing vanuit de kliniek beter kan. Alle patiënten zouden na een infarct of operatie bij ontslag automatisch een intakeafspraak voor de hartrevalidatie moeten krijgen. In de praktijk gebeurt dat niet; sommige instellingen werven actief patiënten aan het bed maar andere helemaal niet.
Nu is ook gebleken dat de afstand tussen revalidatiecentrum en woonplaats van invloed is – is die meer dan tien kilometer dan zien patiënten vaak af van deelname. Ook geld speelt zeker een belangrijke rol. Door beperking van budgetten in de gezondheidszorg is uitbreiding van het aantal revalidatieplekken voor hartpatiënten wel noodzakelijk maar niet mogelijk. De Inspectie voor de Gezondheidszorg noemt die situatie onacceptabel en eist dat veel meer hartpatiënten de zorg krijgen waar zij recht op hebben.
Hartrevalidatie is een multidisciplinaire, poliklinische therapie die zich richt op het bevorderen van fysiek, psychisch en sociaal herstel. Het bestaat uit een combinatie van fysieke training, begeleiding bij leefstijlveranderingen, ontspanningstherapie, voorlichting en begeleiding bij werkhervatting.
Het Kenniscentrum Zorg & Gezondheid van Achmea voerde de analyses uit op basis van geanonimiseerde declaratiegegevens van 35.000 hartpatiënten. Het betreft verzekerden van de zorgverzekeraars van Achmea. De groep is representatief voor alle Nederlandse hartpatiënten.