Het aantal jaren dat een longtransplantatiepatiënt met zijn/haar nieuwe long(en) kan leven wordt sterk beperkt door de ontwikkeling van chronische afstoting van de long, ofwel bronchiolitis obliterans syndroom (BOS). Lisanne Kastelijn, arts-assistent Longziekten in het St. Antonius Ziekenhuis ontdekte in haar promotieonderzoek naar BOS dat bepaalde biomarkers in bloed en genetische variaties in verschillende genen in een vroegtijdig stadium na longtransplantatie – dus als er nog geen sprake is van BOS – gebruikt kunnen worden als risicofactor om te voorspellen in hoeverre de getransplanteerde patiënt risico loopt op afstoting van de nieuwe long.
De ontwikkeling van BOS kenmerkt zich door schade aan de longen waardoor een ontstekingsreactie ontstaat en uiteindelijk verlittekening met bijbehorende vernauwing van de luchtwegen. BOS wordt gediagnosticeerd aan de hand van achteruitgang van de longfunctie. Op het moment dat de diagnose wordt gesteld is het proces vaak onomkeerbaar en zijn de therapeutische opties beperkt. Dit benadrukt het belang van andere diagnostische mogelijkheden die het proces van afstoting vaststellen voordat de achteruitgang in longfunctie plaatsvindt.
Lisanne Kastelijn, arts-assistent Longziekten in het St. Antonius Ziekenhuis, onderzocht of uit bepaalde biomarkers in bloed en DNA af te lezen is of iemand risico loopt op BOS of niet. Een biomarker is een biochemisch kenmerk dat gebruikt kan worden om progressie van ziekte of een effect van een behandeling te meten. De biomarkers in bloed en de genen, die onderzocht zijn in dit promotieonderzoek, zijn onder andere betrokken bij het proces van ontsteking en verlittekening.
Dit onderzoek liet zien dat de concentratie van bepaalde biomarkers in bloed en genetische variaties in verschillende genen verschillend zijn tussen patiënten die BOS ontwikkelen en patiënten die geen BOS ontwikkelen. Deze biomarkers in bloed en DNA kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van BOS en kunnen daardoor als risicofactor gezien worden voor het ontstaan van BOS.
In de toekomst zouden bovengenoemde biomarkers verwerkt kunnen worden in een risicoprofiel om na longtransplantatie het risico op de ontwikkeling van BOS te kunnen inschatten. Deze risico-inschatting zou eventueel kunnen leiden tot aanpassing van de behandeling, wat de uitkomst na longtransplantatie zou kunnen verbeteren.
Lisanne Kastelijn promoveert 17 januari 2012 aan de Universiteit van Utrecht.