Op dinsdag 24 mei 2011 is in Maastricht de nieuwe landelijke Richtlijn Hartrevalidatie gepresenteerd. Hartrevalidatie is nog steeds een van de meest effectieve en nuttige interventies die een patiënt na een hartinfarct, dotterbehandeling, operatie of andere hartaandoening kan krijgen.
Momenteel zijn er in Nederland 85.000 nieuwe hartpatiënten per jaar. Ten opzichte van de richtlijn uit 2004 is er nieuwe relevante kennis bijgekomen die direct van invloed is op de kwaliteit van leven van de hartpatiënt en het gezondheidsrisico. De nieuwe richtlijn zet vooral de patiënt centraal en integreert naast de lichamelijke en psychische zorg ook de voor de patiënt zeer belangrijke sociale aspecten als mantelzorg en werkhervatting. Hiermee geeft de nieuwe richtlijn hartrevalidatie een nieuwe dimensie aan de medische zorg voor patiënten en kan gezien worden als voorbeeld voor andere vakgebieden.
Naar schatting een kwart van de hartpatiënten maakt gebruikt van hartrevalidatie, terwijl veel meer patiënten hier baat bij zouden hebben. De nieuwe richtlijn hartrevalidatie geeft behandelaars- zoals onder andere fysiotherapeuten, verpleegkundigen, psychologen, bedrijfsartsen en maatschappelijk werkers- handvatten om de patiënt zorg op maat te bieden, afhankelijk van zijn of haar persoonlijke situatie en voorkeur.
Psychische klachten
Hartrevalidatie omvat meer dan lichamelijk weer ‘fit’ worden. Driekwart van hartpatiënten heeft –in meer of mindere mate- psychische klachten zoals depressieve gevoelens of angstsymptomen. Tijdig onderkennen en behandelen van deze problemen kan de kwaliteit van leven duidelijk positief beïnvloeden. Ook heeft het een gunstig effect op het verergeren of het opnieuw optreden van hart- en vaatziekten en het overlijdensrisico.
Sociaal netwerk
Sociale steun blijkt een belangrijke voorwaarde voor fysiek en mentaal herstel van de hartpatiënt. De richtlijn schenkt daarom meer aandacht aan het signaleren van eenzaamheid en het bevorderen van een vitaal sociaal netwerk rondom de hartpatiënt. Als onderdeel daarvan wordt ook ingegaan op de rol van de mantelzorger en hoe deze ondersteund kan worden.
De herziene richtlijn biedt zorgverleners ook meer houvast bij de begeleiding van patiënten die actief zijn in het arbeidsproces. Op basis van literatuuronderzoek is een checklist ontwikkeld met mogelijke knelpunten bij de werkhervatting van hartpatiënten. Communicatie en afstemming tussen het hartrevalidatie-team en de bedrijfsarts speelt hierbij een belangrijke rol.
Breed draagvlak
Hartrevalidatie is bij uistek multidisciplinair. De werkgroep is dan ook blij dat alle betrokken beroepsgroepen (cardiologen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, psychologen, arbeidsdeskundigen, maatschappelijk werkers, revalidatieartsen, bedrijfsartsen, hart- en vaatverpleegkundigen en psychiaters) én de patiëntenbelangenvereniging de richtlijn onderschrijven.
De herziening van de richtlijn is geïnitieerd door de Nederlandse Vereniging Voor Cardiologie en uitgevoerd door de projectgroep Psychische en Arbeidsgerelateerde Aspecten van Hartrevalidatie (PAAHR), waarin alle betrokken beroeps- en patiëntenverenigingen vertegenwoordigd waren, samen met een uitvoerend projectteam van de Universiteit Maastricht.
Er is tevens een specifieke patiëntenversie van de richtlijn ontwikkeld door patiënten en de projectgroep. Deze versie biedt naast informatie over de richtlijn ook keuzeondersteuning en toetsingscriteria.
De patiënteninformatie is te vinden op de website van De Hart&Vaatgroep: www.hartenvaatgroep.nl/hartrevalidatie