Het gebruik van wilsverklaringen, waarin iemand vooruitziend opschrijft hoe hij behandeld wenst te worden als hij komt te lijden aan een ernstige vorm van Alzheimer, is moreel moeilijk te rechtvaardigen. Dit concludeert Patrick Delaere in zijn proefschrift ‘Practical Identity. An essay on personhood, autonomy, and pathology’ waarop hij op donderdag 2 december 2010 aan de Faculteit der Wijsbegeerte van de Erasmus Universiteit Rotterdam promoveert.
Delaere heeft zich in zijn proefschrift gebogen over de vragen: ‘Wat is een persoon?’ en ‘Wanneer is een persoon autonoom?’ Hij heeft hiervoor een narratieve theorie ontwikkeld. Persoon wordt men wanneer men een verhaal over zijn leven kan vertellen waarin verleden, heden en toekomst met elkaar samenhangen en waarin men zelf de hoofdrol vervult. Over autonome beslissingen aangaande de eigen toekomst van een persoon claimt Delaere dat deze slechts geldingskracht hebben zolang de persoon in kwestie ze op enig later tijdstip in zijn leven nog kan bekrachtigen of herzien.
Alzheimerpatiënten kunnen dit niet. In de theorie van Delaere zorgt hun verwoestende hersenziekte ervoor dat ze ophouden personen te zijn. Ook komt er, zover onze huidige kennis reikt, geen moment meer in hun leven waarop zij in staat zullen zijn om eerder genomen beslissingen te beamen of verwerpen. Wat in hun wilsverklaring staat, die jaren geleden is opgesteld, is bijgevolg niet meer houdbaar. Vanuit het oogpunt van Delaere is daarom het honoreren door behandelaars van wilsverklaringen voor Alzheimerpatiënten moreel dubieus en moet deze praktijk worden heroverwogen. Niet alleen om de incompetente patiënt te beschermen, maar ook om zorgverleners ervoor te behoeden dat ze beslissingen over leven en dood moeten nemen, alleen maar op grond van wat ooit in een wilsverklaring is opgetekend.
Over Patrick Delaere
Patrick Delaere (1953) is sinds 1999 als onderzoeker en docent Praktische Filosofie verbonden aan de Faculteit der Wijsbegeerte van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Sinds 2010 is hij tevens opleidingsdirecteur. Daarvoor was hij twintig jaar lang werkzaam in de antroposofische Jeugd-GGZ
Promotiegegevens
Promotie: Drs. P.J.J. Delaere
Titel proefschrift: Practical Identity. An essay on personhood, autonomy, and pathology.
Promotors: Prof.dr. G.A. den Hartogh, Prof.dr. I.A.M. Robeyns
Datum: 02 december 2010, 11:30 uur
Locatie: Woudestein, senaatszaal
Faculteit: Faculteit der Wijsbegeerte (FW)