Je doet het voor je auto, maar ook voor je tanden, je ogen en je oren. Dus waarom geen ‘APK’ voor gezondheid als geheel? Aan oud-topschaatser Carl Verheijen zal het niet liggen.
Carl Verheijen in actie!
Als directeur van gezondheidscentrum De Nije Veste in Nijkerk zit hij volop in de voorbereiding van een ‘preventieconsult+’. Zodat hij dadelijk niet alleen veel inwoners met een ziekte of aandoening kan helpen. “We willen dat er hier ook gezonde mensen komen, die ook gezond willen blijven.”
“Wat denk je zelf?” antwoordt Carl Verheijen op de vraag of de Nije Veste een grote huisartsenpost is of een klein ziekenhuis. Je krijgt de neiging om voor het laatste te kiezen. De Nije Veste heeft maar liefst 22 disciplines in huis: naast de gebruikelijke huisartsenzorg kun je er röntgenfoto’s en echografieën laten maken en bloed laten prikken, en zijn er fysiotherapeuten, sportartsen,psychologen en psychiaters (POH’s). “We doen dus de heel brede eerstelijnszorg en iets meer. We heten gezondheidscentrum, maar we zijn een klein ziekenhuisje, omdat de mensen toch hiernaartoe komen met al hun klachten.”
Gezondheidscentrum De Nije Veste in Nijkerk.
Jullie hebben dit in 2,5 jaar neergezet. Missie geslaagd?
“De basis is goed en mensen met een ziekte of aandoening vinden hun weg naar ons. Maar wij zouden ook graag mensen binnenkrijgen die gezond zijn. We willen onze expertise inzetten om die mensen ook gezond te houden. Dát is de kern van wat we hier willen veranderen. En daarvoor moeten we op een andere manier naar de burger kijken.”
De burger zonder kwaal.
“Het is breder: het perspectief is gezondheid én wat je met een aandoening nog wel allemaal kunt doen. Hoe je met diabetes nog kunt sporten, of met alzheimer nog iets gezelligs kan doen met je kleinkinderen. We willen dat burgers anders leren omgaan met gezondheid. Dat ze zich er meer bewust van worden en aan zelfmanagement gaan doen. Maar dan moet je dat wél faciliteren en laten zien wat de mogelijkheden zijn.”
Hoe ga je dat doen?
“We zijn een ‘preventieconsult+’ aan het ontwikkelen. Kijk, mensen laten hun auto keuren, maar ook hun ogen en tanden. Wij willen een soort APK voor gezondheid aan gaan bieden. Geen ‘total body scan’ waarbij allerlei alarmbellen kunnen gaan rinkelen, maar een consult van een halfuur met een fysieke check, bloedanamnese en een paar vragenlijsten. Daarna kun je eventueel nog een advies krijgen van een huisarts, praktijkondersteuner of leefstijlcoach.”
Carl Verheijen (1975) heeft geneeskunde gestudeerd in Utrecht.
Zitten mensen hierop te wachten?
“Niet iedereen natuurlijk, maar een grote groep wel. Zelf denken we vooral aan de groep mensen tussen de veertig en zestig jaar oud. Mensen onder de veertig denken over het algemeen dat ze het eeuwige leven hebben en boven de zestig willen mensen zichzelf vaak niet ‘martelen’ voor een paar extra gezonde jaren. Maar bij de lichting die daar tussenin zit is nog veel gezondheidswinst te boeken.”
Maar drukt het ook de kosten van de gezondheidszorg?
“Het duurt in de zorg zó lang voordat mensen bij ons komen, dat we alleen nog maar tegen hoge kosten kunnen ‘repareren’. Wij geloven dat bij vroegtijdige interventie die kosten er niet komen. Dat is een verschuiving in het denken. Maar dan moet er ook iets in de financiering gebeuren. Je ziet de effecten van preventie pas na een aantal jaren, dus als we zoals nu werken met eenjarige contracten, dan gaat het niet lukken. Daarom kijken we momenteel met zorgverzekeraars en de gemeente hoe we die interventies het beste kunnen doen. In ieder geval moeten we af van de prikkels om zo veel mogelijk zieke mensen te behandelen. Preventie kan alleen effect hebben als we juist beloond worden voor een gezonde populatie.”
“Verder moeten we ook geen hoge eigen bijdrage voor bijvoorbeeld een bezoek aan de psychloog vragen. Mensen die dat niet willen betalen, komen later misschien wel in de dure tweede- of derdelijnszorg terecht. Dus moeten we met elkaar afspreken wat we met die premie kunnen doen. Als alle partijen die hogere kosten bespaard blijven, kunnen we dan niet de ‘shared savings’ inzetten om dat eerste consult bij de psycholoog gratis te maken?”
Uiteindelijk gaat het dus om het geld?
“Het gaat in de eerste plaats om gezondheid. Ik weet zeker dat preventie de kosten kan drukken, maar in feite is dat nog nooit aangetoond. Iemand met een slechte gezondheid op z’n 65ste zal niet oud worden, maar wel in 2 of 3 jaar veel kosten maken. Iemand die wel gezond is op z’n 65ste zal veel ouder worden en pas in het laatste levensjaar kosten maken. Per saldo maakt dat niets uit, maar je verschuift de kosten wel naar de toekomst, terwijl je in die tussenliggende tijd van grote waarde kunt zijn voor je omgeving of de maatschappij. Als je tot je 83ste gezond blijft, kun je ook doorwerken, vrijwilligerswerk gaan doen of oppas-opa worden. We hebben het nu allemaal over de participatiemaatschappij en zelfredzaamheid. Dan kun je niet zeggen: ‘Het maakt niet uit hoe oud je wordt, als het maar niet te veel kost.’”
Eigenlijk zeg je: zonder preventie geen participatie.
“Zonder preventie wordt het een heel stuk moeilijker. Wij zijn een van de meest sociale landen als het om zorg gaat. Als we willen dat het zo blijft, dan is daar wederkerigheid voor nodig. Daar zetten wij ons als gezondheidscentrum voor in. En daar moeten de burgers zich voor inzetten, waarbij het natuurlijk gaat om de aandoeningen die sterk afhangen van je leefstijl. Je mag in ieder geval niet zo maar verwachten dat aan het eind van je leven alles gratis opgelost wordt, terwijl je zelf je leven lang niet op je gezondheid hebt gelet.”
'Klein ziekenhuis' zoekt gezonde mensen – http://t.co/zDG75dCClv – @Carlverheijen, @DeNijeVeste
— Gezondheidskrant (@Gezondheidskrnt) 28 november 2013