Kerst in de kunst. Over volksverhalen en visioenen

De gegevens die de Bijbel ons verstrekt over de geboorte van Christus zijn door de kunstenaars al in een vroeg stadium als te summier en te sober ervaren om door middel van literatuur en beeldende kunst uitdrukking te kunnen geven aan de gevoelens van vertedering die deze gebeurtenis in ieders harten opriep. Rondom de geboorte van Christus zijn in de loop der tijden dan ook een groot aantal volksverhalen ontstaan. Samen met een aantal visionaire onthullingen zijn zij van grote invloed geweest op de manier waarop het kerstgebeuren is afgebeeld.

Waar komen de os en de ezel vandaan, terwijl de evangelietekst daar geen melding over maakt? Waarom wordt de geboorte nu eens in een grot, dan weer in een stal gesitueerd? Waarom is een gedeelte van de stal vaak een ruïne? Waarom wordt Maria afwisselend zittend, knielend of liggend voorgesteld? Waar komen de vroedvrouwen vandaan die we zo vaak zien afgebeeld? Waarom is St. Jozef veelal afgebeeld als een oude, slaperige man? Dit zijn enkele vragen die bij het bekijken van de kerstvoorstellingen naar voren komen en die in de lezing worden beantwoord. Kunsthistoricus Paul le Blanc gaat tijdens zijn lezing in op de verbeelding van het kerstverhaal in de vroegchristelijke en middeleeuwse kunst, de oorsprong van het kerstfeest en de reden waarom de datum eeuwen later naar 25 december werd verplaatst.

Studentenkoor Hark! verzorgt een muzikaal intermezzo.

Sprekers
Paul le Blanc was universitair docent Kunstgeschiedenis van de Middeleeuwen aan de Radboud Universiteit Nijmegen en directeur van de Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland . Hij is nu zelfstandig adviseur voor musea en monumentenzorg. Liesbeth Jansen, programmamaker bij het Soeterbeeck Programma, is de gespreksleider.

Expositie kerststallen
Kees en Riet Goosen-van Riel verzamelen kerstgroepen. Ze hebben een voorkeur voor kleinere, handgemaakte kerstgroepen. Veel ervan zijn door kunstenaars ontworpen, maar ze bezitten er ook verschillende die als ‘volkskunst’ te typeren zijn. Mooie materialen en een bijzondere vormgeving zijn karakteristiek voor de kerststallen uit hun verzameling. In de collectie, die bijna driehonderd exemplaren omvat, zijn groepen te vinden uit onder andere Nederland, Peru, Indonesië, Kroatië en Hongarije.

Het begin van de collectie werd gemaakt in 1998, toen Kees en Riet Goosen hun winkel in kunstnijverheid in Bergen op Zoom sloten. Uit de inventaris van de winkel bleven enkele kerststallen over, “en dat was het begin van een verslaving”, aldus het echtpaar uit Steenbergen.

In de afgelopen jaren zijn delen uit hun collectie tentoongesteld in onder meer het Gemeentemuseum van Weert en Museum Tongerlohuys in Roosendaal. Momenteel is ook een expositie van hun kerstgroepen te zien in het Kerkje van Noordwijk.

Exclusief ter gelegenheid van Kerst in de kunst zijn dertig kerstgroepen uit de verzameling van Kees en Riet Goosen te zien in de studentenkerk.

Lezinggegevens
Datum: dinsdag 20 december 2011
Tijd: 20.00 – 21.30 uur
Locatie: Studentenkerk Radboud Universiteit, Erasmuslaan 9A, Nijmegen, routebeschrijving
Deelname : € 9,50 | medewerkers en alumnipashouders RU € 7,- | studenten gratis

Inschrijven: Lezing Kerst in de kunst. Over volksverhalen en visioenen