In het UMC St Radboud worden IC-patiënten steeds vaker op zeer bijzondere wijze beademd. Niet de machine maar de patiënt bepaalt de timing van de ademhaling en de hoeveelheid lucht. Voor de patiënt veel comfortabeler, bovendien kan hij eerder van de beademing af.
De nieuwe beademingstechniek NAVA, Neurally Adjusted Ventilatory Assist, is het afgelopen jaar in het UMC St Radboud ingevoerd en wetenschappelijk onderzocht. ‘Het is een ingenieuze uitvinding waar de patiënt veel baat bij heeft’, zegt intensivist en afdelingshoofd prof. dr. Hans van der Hoeven. ‘Wij doen al jarenlang onderzoek naar ademhaling en beademing. Bij de conventionele beademing krijgt de patiënt bij elke ademteug precies dezelfde hoeveelheid lucht binnen. Dat is oncomfortabel. Een mens heeft een chaotisch ademhalingspatroon. Diep zuchten, kort en lang ademen wisselen elkaar willekeurig af. Een beademingsapparaat houdt daar geen rekening mee. Dat wordt ingesteld op bijvoorbeeld 400 milliliter lucht per ademteug. Bovendien reageert de machine op elke ademteug ongeveer 400 milliseconden later dan de patiënt zou willen. Geen pretje, het is alsof je luchtpijp even wordt dichtgeknepen.’
Eerder wakker
NAVA houdt wel rekening met het ritme van de patiënt en de zuurstofbehoefte. Dat kan omdat de sonde, waar ook voeding en medicatie doorheen kunnen, voorzien is van elektrische draadjes. ‘Bij inademing wordt onder andere het middenrif naar beneden gedrukt, waardoor de longen zich kunnen volzuigen’, legt Van der Hoeven uit. ‘Via de elektrische draadjes meet de sonde de activiteit van het middenrif, waardoor de machine precies weet wanneer de patiënt wil inademen en of er behoefte is aan een grote of kleine teug lucht. Dit is niet alleen gerieflijker voor patiënten, ook het zuurstofgehalte in het bloed verbetert. Daardoor kunnen ze sneller van de beademing af. We kunnen patiënten dus eerder wakker houden en mobiliseren. En uiteindelijk leidt dit tot een verkorte IC-opname.’
Alle intensivisten en verpleegkundigen hebben voor toepassing van de nieuwe techniek scholing gehad. De afdeling Intensive Care past de beademing toe bij patiënten die langer dan twee dagen op de IC liggen en redelijk stabiel zijn. Hiermee is inmiddels ruime ervaring opgedaan. De afdeling onderzoekt de toepassing nu bij zeer ernstig zieke patiënten die in een diepe slaap worden gehouden.