Opvliegers en vaginale droogte zijn de meest voorkomende problemen van vrouwen in de overgang: 55 tot 60% heeft opvliegers en ongeveer 30% heeft klachten van vaginale droogte.
Maar deze klachten leiden steeds minder vaak tot een bezoek aan de huisarts, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL in Huisarts & Wetenschap.
Het aantal vrouwen dat vanwege overgangsklachten de huisarts raadpleegt is tussen 2003 en 2010 bijna gehalveerd. In 2003 bezochten hiervoor 30 per 1000 vrouwen tussen de 45 en 65 jaar de huisarts, in 2010 waren dat er nog 17. Een vergelijkbare afname is te zien bij oudere vrouwen. Jongere vrouwen bezochten de huisarts niet minder.
NIVEL-programmaleider Joke Korevaar. “Deze scherpe daling kan verband houden met publicaties over de bijwerkingen van hormoontherapie, zoals een verhoogd risico op trombose of borstkanker. Misschien zijn artsen en patiënten terughoudender geworden met hormoontherapie en bezoeken hierdoor ook minder vrouwen de huisarts vanwege overgangsklachten.”
Opvliegeronderdrukkers
Gemiddeld schrijven huisartsen aan een vrouw met overgangsklachten twee tot drie recepten per jaar uit. Dat veranderde niet tussen 2003 en 2010. Er komen dus minder vrouwen met overgangsklachten bij de huisarts, maar de vrouwen die komen krijgen even vaak een recept. Wel schrijven huisartsen andere middelen voor. Het aantal recepten voor hormoontherapie halveerde van 25 tot 12%, maar het aantal voorschriften van clondine, een middel tegen hoge bloeddruk dat ook zou werken tegen opvliegers, verdubbelde van 10 tot 21%.
Volgens de recent herziene NHG-standaard is dit middel echter nauwelijks effectief tegen opvliegers. Tibolon, een ander middel tegen opvliegers, wordt door de jaren heen zo’n 8% voorgeschreven. Dit is wel bewezen effectief, maar de NHG ontraadt dit middel omdat het een verhoogd risico geeft op borst- en baarmoederhalskanker, en op een herseninfarct bij oudere vrouwen.
“Huisartsen zullen hier een afweging maken”, verklaart Joke Korevaar, “Behandeling met medicijnen is niet altijd nodig bij overgangsklachten. Vaak volstaat voorlichting. Dat is ook een van de belangrijkste boodschappen van de herziene NHG-standaard.” Het in de standaard aanbevolen middel estriol blijft door de jaren het meest voorgeschreven voor lokaal gebruik bij vaginale droogte.
LINH
Voor het onderzoek is gebruikgemaakt van gegevens uit het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg (LINH). LINH maakt gebruik van gegevens uit de elektronische patiëntendossiers (EPD’s) van deelnemende huisartsen. LINH verzamelt op continue basis gegevens over aandoeningen, aantallen contacten, verrichtingen, geneesmiddelvoorschriften en verwijzingen.