Eén op de tien vrouwen is als kind lichamelijk mishandeld of seksueel misbruikt. Dit leidt vaak tot klachten die voortduren tot in de volwassenheid. Deze klachten zijn ernstig, maar goed behandelbaar, aldus Ethy Dorrepaal in haar proefschrift. Zij promoveert op donderdag 28 februari 2013 bij VUmc.
Eén op de tien vrouwen is als kind lichamelijk mishandeld of seksueel misbruikt. Vijftig procent hiervan ontwikkelt een posttraumatische stress stoornis (PTSS), met nachtmerries, flashbacks, vermijding van alles dat aan trauma doet denken, afvlakking van gevoel, overmatige waakzaamheid en dergelijke.
Deze trauma’s in relatie met de ouders/verzorgers verstoren ook vaak de persoonlijkheidsontwikkeling. Kinderen leren daardoor niet op een gezonde manier om met gevoelens om te gaan. Ze beschadigen zichzelf, hebben moeite met concentratie en geheugen, hebben een negatief zelfbeeld, moeite met persoonlijke contacten, onbegrepen lichamelijke klachten en gebrek aan toekomstperspectief. We spreken dan van een complexe PTSS. Dit gaat veelal samen met psychiatrische stoornissen zoals een depressie of een borderline persoonlijkheidsstoornis en ook met verandering in hersenfunctie. Het functioneren wordt ernstig belemmerd: invaliderend en kostbaar voor de samenleving. Behandeling voor deze groep blijkt nog beperkt onderzocht.
Vroeger en verder
Er zijn aanwijzingen dat direct op de angst gerichte behandeling – wat wel goed werkt na een eenmalig trauma als bijvoorbeeld een bankoverval – meer risico op uitval en minder gunstige resultaten geeft. De onderzoeksresultaten van Dorrepaal zijn bemoedigend: na twintig weken stabiliserende behandeling (‘Vroeger en verder’) verbeteren de klachten aanmerkelijk, evenals de hersenfunctie (zie ook: onderzoek Kathleen Thomaes ). Ook hoopgevend is dat, juist als de persoonlijkheidsontwikkeling het ernstigst is verstoord, deze behandeling goed vol te houden blijkt. Daarna is op angst gerichte vervolgbehandeling vaak mogelijk.
Noodzakelijke zorg
De gevolgen van kindermishandeling kunnen dus ernstige, maar behandelbare psychiatrische stoornissen zijn. Vergoeding is daarvoor volgens Dorrepaal even vanzelfsprekend als het gipsen van een door kindermishandeling gebroken been. Dit uit het zorgverzekeringspakket halen – zoals momenteel voorgesteld – betekent het opnieuw onthouden van de noodzakelijke zorg, en lijkt bovendien gezien de maatschappelijke kosten ook nog kostenineffectief.
Meer informatie over het proefschrift in VU-DARE
Promotie
– Promovendus: E. Dorrepaal
– Proefschrift: Before and beyond. Stabilizing Group Treatment for Complex Posttraumatic Stress Disorder related to Child abuse Based on Psycho-education and Cognitive Behavioral Therapy
– Datum: 28-02-2013