Tijdens hun leven van 120 dagen verliezen rode bloedcellen 20 procent van het rode, zuurstofdragende eiwit hemoglobine door de vorming en afsnoering van hemoglobinebevattende blaasjes, de vesikels. Vesikels worden snel uit de bloedbaan weggevangen door macrofagen die deze vesikels onder andere herkennen aan het fosfolipide fosfatidylserine.
De snelle klaring voorkomt de ongewenste stolselvorming die door vesikels kan ontstaan. In vesikels zijn beschadigde vormen van een membraaneiwit (band 3) gevonden, die het antigeen vormen waardoor oude cellen herkend worden. Dit antigeen wordt herkend door natuurlijk voorkomende autoantistoffen. Op vesikels zijn ook antistoffen gevonden, die door macrofagen herkend kunnen worden.
Deze bevindingen wijzen erop dat vesikelvorming voor de rode bloedcel een manier is om zich te ontdoen van beschadigde membraaneiwitten en de daarmee geassocieerde herkenning door macrofagen. Zo wordt een vroegtijdig einde van de rode bloedcel voorkomen. Mogelijk leiden deze resultaten tot een verbetering van rode bloedcellen die gebruikt worden voor transfusie.
Frans Willekens (Middelburg, 1947) studeerde scheikunde in Nijmegen en klinische chemie in Arnhem. Bovenstaand onderzoek deed hij op het Klinisch Chemisch Hematologisch Laboratorium van het Rijnstate ziekenhuis (Arnhem) en op de afdelingen Biochemie en Laboratorium Medische Immunologie van het UMC St Radboud. Deze promotie is gedaan binnen de onderzoeksinstituten Nijmegen Institute for Infection, Inflammation and Immunity en Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences. Willekens is als klinisch chemicus werkzaam in het Rijnstate.
Promotiegegevens
– Promovendus: de heer drs. F.L.A. Willekens
– Titel promotie: Erythrocyte vesiculation a survival strategy
– Promotors: Mevrouw prof. dr. I. Joosten, de heer prof. dr. B.E. de Pauw
– Copromotors: De heer dr. J.M. Werre (Ziekenhuis Rijnstate Arnhem), de heer dr. G.J.C.G.M. Bosman
– Datum: vrijdag 24 september 2010; 13:00 uur
– Locatie: Academiezaal Aula, Comeniuslaan 2
– Faculteit: Faculteit der Medische Wetenschappen