Het invoeren van een leeftijdsgrens van 18 jaar is een van de meest effectieve maatregelen om schadelijk alcoholgebruik onder jongeren aan te pakken, blijkt uit verschillende wetenschappelijke studies. Het Trimbos-instituut pleit hier al langere tijd voor, en steunt de recente CDA en PVDA-voorstelllen voor ophoging van de leeftijdsgrens. Met deze maatregel sluiten we als Nederland aan bij de Europese norm van geen alcohol onder de 18 jaar én wordt de handhaving een stuk eenvoudiger.
Vorige week werd in de Eerste Kamer de wijziging van de Drank- en Horecawet behandeld. PvdA-senator Meurs diende toen een motie in waarin de regering wordt verzocht de wettelijke leeftijdgrens te verhogen van 16 tot 18 jaar. Vandaag sluit het CDA zich bij monde van Haersma Buma aan bij dit pleidooi, waarmee het politieke draagvlak verder vergroot wordt.
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat er een verband is tussen de leeftijdsgrens en de leeftijd waarop jongeren beginnen met drinken. Hoe hoger de leeftijdsgrens, hoe hoger de startleeftijd. Ieder jaar dat jongeren later beginnen met drinken is gezondheidswinst: het leidt tot minder agressie en (verkeers)ongevallen tijdens het uitgaan, het vermindert de kans om op latere leeftijd verslaafd te raken aan alcohol en de hersenen kunnen zich beter ‘uitrijpen’. De afgelopen jaren is breed ingezet op de boodschap ’tot je 16e geen druppel’. Dat heeft al geleid tot een latere startleeftijd. De tijd was toen niet rijp voor de leeftijdsgrens van 18 jaar, nu lijkt dat wel het geval.
Nederland in Europa
In 17 van de 27 EU-landen geldt de grens van 18 jaar. Slechts vijf andere landen hanteren de combinatie van 16 en 18 jaar, die lastiger te handhaven is dan één leeftijdsgrens. Het merendeel van alle gemeenten, waaronder de grote gemeenten, heeft eerder al aangedrongen op invoering van één leeftijdsgrens.
Het verschil in leeftijdsgrenzen voor de verkoop van alcohol heeft te maken met het onderscheid tussen zwak- en sterk alcoholhoudende dranken. Het alcoholpercentage bepaalt of het in de categorie zwak- of sterk alcoholhoudend valt. De alcohol in bier, wijn of de bij jongeren populaire mixdrankjes is echter net zo schadelijk voor de gezondheid als de alcohol in sterke drank. Met het verhogen van de leeftijdsgrens naar 18 jaar wordt een helder en duidelijk signaal afgegeven dat alle alcoholhoudende dranken producten zijn met risicovolle kanten en dat die beter niet gebruikt kunnen worden tijdens de adolescentie.
Draagvlak voor hogere leeftijdsgrens
Het draagvlak voor ophoging van de leeftijdsgrens voor alcohol is groot in Nederland. Uit onderzoek van het NIPO (mei 2007) blijkt dat 76% van de Nederlandse bevolking een landelijke leeftijdsgrensverhoging van 16 naar 18 jaar steunt. Ook het merendeel (71%) van de jongeren tussen de 16 en 19 jaar was opvallend genoeg vóór een verkoopverbod van alcohol onder de 18. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) schatte in 2010 dat ongeveer 60 à 70% van de gemeenten voorstander is van een landelijke leeftijdsgrens van 18 jaar voor de verkoop van alcohol.