Per medio 2014 hebben zo goed als alle gemeenten een alcoholaanpak. De meeste gemeenten zetten hierbij 1 of meerdere specifieke alcohol-toezichthouders in.
Dat blijkt uit een rondgang van het Trimbos-instituut langs 25 Nederlandse gemeenten. De tijd dat gemeenten bij alcoholproblemen vooral inzetten op voorlichting en campagnes lijkt voorbij.
De meeste gemeenten zetten in op een beleid bestaande uit educatieve én handhavende maatregelen. Vrijwel alle ondervraagde gemeenten zetten toezichthouders in met een speciale Drank- en Horecawet bevoegdheid. Het controleren van de leeftijdsgrenzen voor alcoholgebruik is een van de belangrijkste taken van deze BOA’s. Hierdoor krijgt Nederland er per dit jaar ten opzichte van de oude situatie waarschijnlijk zo’n 400 alcoholtoezichthouders bij.
Ambitieuze gemeenten geven aan gebruik te willen maken van jonge mysteryshoppers bij de handhaving. Dit is nu nog verboden. Zo kan efficiënter worden vastgesteld of alcoholverstrekkers zich houden aan de leeftijdsgrens. Nu worden controleurs vaak snel herkend als ze ergens binnenkomen. Utrecht is recent door horecaondernemers op de vingers getikt toen zij al gebruik maakten van mysteryshoppers. Ervaringen in het buitenland leren dat handhaving vaak verbeterd door inzet van mysteryshoppers.
Voorlopers worden beloond
Per 1 juli 2014 moet de gemeenteraad een zogenoemd Preventie- en Handhavingsplan voor alcohol hebben vastgesteld volgens de nieuwe drank- en Horecawet. Een aantal gemeenten in dit onderzoek bleek al eerder de handhaving en de preventie aan elkaar gekoppeld te hebben in het lokale beleid. Een voorbeeld is Rotterdam: Vorige week presenteerde die stad cijfers waaruit bleek dat het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren is gehalveerd. Dit is vooral te danken aan de samenhangende aanpak waarin handhaving onderdeel is van preventie. Wethouder Hugo de Jonge (Onderwijs, Jeugd en Gezin): “We moeten voorkomen dat jongeren hun toekomst verblowen of verdrinken. Daarom is het zo belangrijk om grenzen te stellen, over te dragen en te bewaken.”
Toch nog een paar problemen
Hoewel de inzet van gemeenten op hoofdlijnen goed is, zijn er nog wel enkele problemen. Zo lijkt een aantal gemeenten nog geen duidelijke doelstellingen op het gebied van alcohol en jongeren te hebben geformuleerd. De wetgever schrijft dat wel voor. Gemeenten geven ook aan evenementen als carnaval en festivals als probleem te ervaren. Het aantal BOA’s is vaak te beperkt voor grote massa’s feestende mensen. Een ander knelpunt dat vaak wordt genoemd is het uitgaansaanbod voor de groep jongeren van 16 en 17 jaar. Sommige gemeenten werken aan een alternatief horeca-aanbod, maar veel gemeenten hebben nog geen alternatief als jongeren niet meer worden toegelaten in de reguliere horeca.