Donorlanden korten op hun aidsbudgetten waardoor miljoenen mensen verstoken zullen blijven van levensreddende aidsremmers. Het Global Fund is als grootste financier van aidsbehandelingen afhankelijk van bijdragen van regeringen.
Het fonds voorziet de komende jaren een tekort van miljarden euro’s. Mensen die eerst nog konden worden gered, zullen nu in grote getale sterven. Een vijftal Afrikaanse landen heeft reeds een beroep gedaan op noodtoevoer van aidsmedicatie. STOP AIDS NOW!, die hier vorig jaar december al voor waarschuwde, roept de Nederlandse overheid dringend op om de jaarlijkse bijdrage aan het Global Fund te verhogen naar 100 miljoen euro. Tijdens de 18de Internationale Aids Conferentie in Wenen zal de roep om voldoende geld voor aidsbestrijding nog luider klinken.
Aidsramp dreigt zich uit te breiden
Gelukkig zijn er recent goede berichten op het gebied van preventie. Tegelijkertijd zijn er wereldwijd nog 10 miljoen mensen met hiv die onmiddellijk aidsremmers nodig hebben, maar deze niet krijgen. De rijke landen wijken vanwege de economische crisis af van hun gemaakte belofte, namelijk om elk jaar meer mensen te voorzien van levensreddende aidsremmers. De vraag is zelfs of de vijf miljoen mensen, die reeds aidsremmers krijgen, hun behandeling kunnen voortzetten. Hoe meer mensen er zonder medicijnen komen te zitten, des te harder zal de neerwaartse spiraal gaan: meer doden, meer ziekte, meer uitval op de arbeidsmarkt, meer armoede.
STOP AIDS NOW! luidde vorig jaar op Wereld Aids Dag al de noodklok toen de eerste berichten binnen kwamen over aidsklinieken die nieuwe patiënten de deur wezen vanwege tekort aan aidsremmers. Recentelijk berichtte Artsen zonder Grenzen dat zij door Malawi, Zimbabwe, Congo, Kenia en Oeganda zijn benaderd om bij te springen in de toevoer van aidsmedicijnen, omdat de voorraden opraken en daardoor mensen hun pillen gaan delen of worden geweigerd voor behandeling.
Twee grootste financiers van aidsremmers doen een stap terug
De financiering van aidsremmers wereldwijd komt voor een belangrijk deel van twee organisaties: het Amerikaanse PEPFAR en het internationale Global Fund to Fight Aids, Tuberculosis and Malaria. PEPFAR kondigde onlangs aan het budget voor de komende vier jaar te bevriezen. Bovendien zal een steeds kleiner percentage van dat budget worden besteed aan aidsremmers.
Het Global Fund is in korte tijd uitgegroeid tot de grootste financier van aidsbehandeling en voorziet inmiddels 2,8 miljoen mensen van aidsremmers. Het fonds wordt alom geroemd vanwege de zeer effectieve aanpak. Zo kijkt het Global Fund bijzonder kritisch naar de besteding van gelden. Het fonds heeft onlangs de geldstroom naar Zambia bevroren, omdat het land niet goed verantwoording af kon leggen over de uitgaven. Echter, het Global Fund voorziet een miljardentekort voor de komende jaren. Tijdens een VN-top in New York in oktober moet $20 miljard worden toegezegd om bestaande behandelprogramma’s te blijven uitvoeren en nieuwe op te zetten.
Gedeelde verantwoordelijkheid
De Nederlandse overheid heeft dit jaar voor het eerst bezuinigd op de jaarlijkse bijdrage aan het Global Fund en dreigt dat ook komend jaar weer te doen. Dit terwijl donorlanden bij de oprichting van het Global Fund overeen kwamen zoveel geld te geven als nodig is om aids, malaria en tuberculose te bestrijden. Het Global Fund becijfert de bijdragen van donorlanden aan de hand van de hoogte van hun Bruto Nationaal Product. Inmiddels dragen de landen met een grote aidsepidemie zelf 52% van de kosten die gemoeid zijn met de aidsepidemie. Maar de allerarmste landen kunnen het nog niet stellen zonder externe financiering.
STOP AIDS NOW! roept de Nederlandse overheid op haar afspraken na te komen. Dat betekent dat een Nederlandse bijdrage van 100 miljoen euro per jaar. “Het is onverteerbaar dat 10 miljoen mensen op een dodenlijst blijven staan. De economische crisis kan en mag geen rechtvaardiging zijn om mensen aan hun lot over te laten”, aldus Louise van Deth, directeur van STOP AIDS NOW!