Langdurige psychoanalytische behandelingen liggen in Nederland erg onder vuur. Naar het nut van de behandelingen is de laatste decennia relatief weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan en ook de zorgverzekeraars hebben de vergoeding voor psychoanalyse uit het basispakket gehaald.
Onterecht, zo blijkt uit promotieonderzoek van psycholoog Caspar Berghout voor VU medisch centrum. De resultaten uit zijn onderzoek naar de effectiviteit van langdurige psychoanalytische behandelingen spreken voor zichzelf. De symptomen en klachten van patiënten nemen na een langdurige psychoanalytische behandeling sterk af. Ook wat betreft persoonlijkheidsproblematiek, indirecte kostenbesparingen en maatschappelijke impact zijn de resultaten positief.
Berghout vond dat de symptomen en klachten van patiënten enorm afnamen. Bijvoorbeeld voor depressieve klachten, hier had bij aanvang van de therapie ongeveer 70% van de patiënten erg veel last van. Na de therapie was dit slechts 13%. De therapie liet ook blijvende resultaten zien in de persoonlijkheidspathologie. Hierbij gaat het om persoonskenmerken en problemen die al langer spelen, op meerdere levensgebieden, bijvoorbeeld in het werk, in een relatie en met familie. De meeste onderzoeken kijken alleen naar klacht- en symptoomreductie, terwijl juist de veranderingen op persoonlijkheidsgebied structurele verandering brengen.
Tenslotte waren er ook positieve resultaten als het gaat om kosten en maatschappelijke impact. Er bleek een significantie verbetering te zien als het gaat om zorgconsumptie. Patiënten bezochten na de therapie 50% minder de huis- en bedrijfsarts. Ook daalde het ziekteverzuim aanzienlijk en steeg de arbeidsproductiviteit van de patiënten.
Hoewel de psychoanalytische behandelingen in aanvang relatief duur blijken, zijn ze meer dan bewezen effectief en leveren ze een aanzienlijke bijdrage aan de kwaliteit van leven voor de patiënt. De aanvankelijk hoge kosten van psychoanalytische behandelingen betalen zichzelf uiteindelijk ook nog eens deels terug door de afname van de maatschappelijke kosten.
Psychoanalytische behandelingen
Psychoanalytische behandelingen bestaan uit psychoanalyse en psychoanalytische psychotherapie. De psychoanalyse is een langdurige, vaak jarenlange, en hoogfrequente therapie, waarbij de patiënt vaak 4 tot 5 keer per week op de sofa ligt. De psychotherapie is een minder frequente vorm van therapie (1 tot 2 wekelijks) en duurt gemiddeld 2 tot 3 jaar.