Ruim 40.000 Nederlandse kinderen met ADHD of een angststoornis of depressie slikken ritalin of prozac zonder dat bekend is hoe deze geneesmiddelen inwerken op jonge hersenen. Wat zijn de effecten op het zich ontwikkelende brein? Kleven er risico’s aan het gebruik op jonge leeftijd, of misschien juist onverwachte voordelen? Beeldvormend onderzoek in het AMC moet antwoord geven op deze vragen. Binnenkort gaan jongeren en volwassenen daarom in de MRI-scanner.
Ritalin en prozac beïnvloeden boodschapperstoffen (neurotransmitters) in de hersenen. Ritalin neutraliseert dopamine (onder andere betrokken bij concentratie) waardoor die langer actief blijft. Dit heeft een gunstige uitwerking op mensen met de aandachts- en concentratiestoornis ADHD. Maar wellicht heeft het middel nog andere effecten op met name jonge hersenen. ‘We weten uit eerder onderzoek dat ADHD-patiënten die als kind zijn behandeld met ritalin minder vaak in aanraking komen met politie en justitie,‘ aldus radioloog dr. Liesbeth Reneman, leider van het onderzoek. ‘Ook blijken ze minder gevoelig voor verslaving. Wel is het mogelijk dat ze vatbaarder worden voor angststoornissen en depressies.’
Het medicijn prozac remt de heropname van een andere boodschapperstof: serotonine (onder andere betrokken bij geheugen en stemming). ‘Er zijn aanwijzingen dat jongeren die met prozac zijn behandeld kort na de behandeling impulsiever handelen. Misschien vergroot dat de kans op zelfmoord.’
Twee nieuwe studies proberen de (lange termijn-)effecten van ritalin en prozac op het brein van jongeren in kaart te brengen. Ritalin wordt onderzocht bij jongens van 10 t/m 12 jaar met ADHD en mannen van 23 t/m 30 jaar met dezelfde aandoening. De studie naar prozac richt zich op meisjes van 12 t/m 14 jaar en volwassen vrouwen (van 23 t/m 30 jaar) met een ernstige depressie of angststoornis. Deelnemers aan beide onderzoeken zijn nog niet eerder met medicijnen behandeld en krijgen 16 weken lang ritalin of prozac, of een placebo (een neppil). Daarnaast worden MRI-scans van de hersenen gemaakt aan het begin, tijdens en na afloop van het onderzoek. Arts-onderzoeker Marieke Schouw, betrokken bij de ritalinstudie: ‘We kijken of het brein in ontwikkeling anders reageert op behandeling dan uitgegroeide hersenen. Bij volwassenen zijn dergelijke onderzoeken wel al uitgevoerd en daarom is er al veel bekend over het effect van dergelijke medicijnen op de hersenen. Het is van groot belang dat ook bij jongeren vergelijkbaar onderzoek wordt gedaan. ’
De studies naar ritalin en prozac maken deel uit van een groot onderzoeksproject gericht op de effecten van psychotrofe stoffen: drugs en geneesmiddelen die invloed hebben op de hersenen. Uiteindelijke doel is te komen tot een betere diagnostiek en behandeling. In het project participeren drie instellingen: het AMC, De Bascule (academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie) en Triversum in Alkmaar.
Voor de studies naar ritalin en prozac worden nog proefpersonen gezocht (zowel jongeren als volwassenen). Meer informatie is te vinden op: www.epod-study.nl
vroeger toen ik klein (4,5,6??)was werd er bi mij adhd geconstateerd.kreeg toen ook ritalin voorgeschreven van de dokter.volgens mij wat ik me kan herinneren was t 2x per dag,elke dag 1 tablet 10mg en dat 2 of 3 jaartjes lang.
mijn vader is er tot hedendaags nog steeds boos over dat ik deze heb gekregen.hij zij dat als ik vrij was of t weekend thuis was.
kreeg je er na t middageten altijd 1tje en dan een kwartier later zat ik wezenloos op de bank voor me uit te staren.we hadden geen contact met je meer als ik je riep of als ik wat aan je vroeg kreeg ik geen antwoord of het antwoord kwam pas in slowmotion na 5 of 10 minuten.(ik zij heel traag ja of een ander antwoord op zn vraag.toen is mn vader boos na de dokter gegaan en zij hi gaat deze troep niet meer gebruiken.t leek wel “drugs” zij mn vader.
de dokter zij dat t niet zomaar kon stoppen en ik moest heeeeel langzaam afbouwen.van 2pillen per dag naar 1 pil per dag na 2 halve tot 1 halve enz..
tot hedendaags heb ik geen last meer van hyperactiviteit (adhd) maar ben heel sloom geworden als ik na mezelf kijk de afgelopen jaren.
ik weet dat ik begon te stotteren toen ik klein was en niet meer uit mn woorden kwam.en ergens op de basisschool groep 6,7,8 hielt ik mn aandacht er meer bij…de meester vroeg legde wat uit en vroeg aan mij wat heb ik net gezegd ? maar dat wist ik niet meer.nu 27 jaar heb hier nog steeds last van.
moeilijk gesprekken kunnen volgen,als mn vrouw wat zegt.hoor ik t niet of weet ik t niet meer.(binnen 1 minuut vergeten)
en ben ontzettend snel afgelijd (dus kan me niet goed consentreren op wat andere mensen mij vragen.of als ze wat zeggen.want bent t vergeten.
durf ook geen rijbewijs te halen.want ik noem mezelf een dromer.
als ik een lange rit moet maken weet ik van mezelf zeker dat er ongelukken komen omdat ik te afgelijd ben en te afwezig. niet alert! en ik voel me eigen ook stress aantrekkelijk.heb onlangs thuis gezeten met hyperventilatie omdat het allemaal te druk voor mij was. t werk thuis 2 kinderen .en als ik rust had begon ik te hyperventileren. (het niet onder controle hebben van je ademhaling en een versnelt hartslag )
en ik wil niet zeggen dat dit allemaal door de ritalin komt,maar t speelt volgens mij wel een hele grote rol,en ik weet geen andere verklaringen waarom ik zo ben of ben geworden.