Effecten antibioticagebruik bij mens en dier

Antibioticaresistentie in de Nederlandse gezondheidszorg is nog steeds laag, maar de resistentie tegen derde-generatie-cefalosporine antibiotica in de kliniek neemt toe. Hoewel het totale antibioticagebruik per opgenomen patiënt al jaren vrij stabiel is, worden in ziekenhuizen vaker reserveantibiotica voorgeschreven. Het antibioticagebruik in dieren lag in Nederland hoog vergeleken met andere Europese landen, maar is sinds 2007 met 40 procent afgenomen.

Dit blijkt uit het NethMap/MARAN 2012 rapport dat op 21 juni 2012 is gepresenteerd tijdens het jaarlijkse symposium van de Stichting Werkgroep Antibioticabeleid. Derde-generatie-cefalosporines worden voorgeschreven als de gangbare antibiotica niet meer werken, bijvoorbeeld bij urineweginfecties die niet reageren op de eerste kuur. In 2011 was in de kliniek ca. 4% van de E. coli-isolaten resistent tegen derde-generatie-cephalosporines, en is het gebruik van reserveantibiotica, met name carbapenems, gestegen. Methicilline resistente Staphylococcus aureus (MRSA) komt in ons land weinig voor (1.8% van de S. aureus-isolaten was MRSA). Infecties door MRSA worden behandeld met glycopeptides. Het gebruik van deze reserveantibiotica is wel toegenomen.

De sterke afname in antibioticagebruik bij dieren komt door het pakket maatregelen dat door dierhouderijsectoren en dierenartsen genomen is. De maatregelen zijn gericht op restrictiever en verantwoorder gebruik van antibiotica in dieren. De afname heeft nog geen duidelijk meetbaar effect gehad op het frequente voorkomen van resistentie in de dierhouderij. Resistentie tegen nieuwe cefalosporines komt in de dierhouderij op meer dan 50 procent van de bedrijven voor. Ook in water- en weidevogels worden dergelijke resistente kiemen gevonden. Dit suggereert dat het Nederlandse milieu hiermee is besmet. Er wordt wel een afname gezien in cefalosporine-resistentie in vleeskuikens nu het gebruik van nieuwe cefalosporines bij jonge kuikens gestopt is.

Dit jaar is het NethMap rapport voor het eerst gecombineerd met het MARAN rapport dat het gebruik van en de resistentie tegen antibiotica bij dieren in kaart brengt. Het rapport is het resultaat van een samenwerking tussen het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB), het Centraal Veterinair Instituut (CVI), de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), de Vereniging voor Infectieziekten (VIZ), de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZA), de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM) en het Landbouw Economisch Instituut (LEI).

Plaats een reactie