Gebruik van compost en groenbemesting evenals allerlei vormen van agroforestry helpen de bodem te herstellen, en maken het teeltsysteem minder gevoelig voor tegenslag. Beter voor de boer én voor de biodiversiteit. Het aprilnummer van Ekoland geeft een andere kijk op bodemvruchtbaarheid.
De opbrengst van biologische landbouw is ongeveer 20% lager dan die van reguliere landbouw. Ook is de tendens dat de kloof tussen gangbaar en biologisch groter wordt naarmate de teeltomstandigheden optimaler worden. Voor boeren is van levensbelang wat er op termijn gebeurt als de omstandigheden niet optimaal zijn. Zeker in de tropen, waar de omstandigheden vaak verre van optimaal zijn. Typerend voor biologische landbouw is dat er organisch wordt bemest. Dat blijkt doorslaggevend voor de bodemvruchtbaarheid op termijn, zowel in de gematigde gebieden als in de tropen.
Ondergroei en groenbemesters
Na enkele decennia van steeds hogere kunstmestgiften, met als gevolg dat het vermogen van grond en gewas om tegenslagen op te vangen sterk was teruggelopen, gingen biowijnboeren in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland in de jaren tachtig en negentig weer gebruik maken van ondergroei en groenbemesters. “Binnen een paar jaar verdwenen de gebreksverschijnselen en verminderde ook de erosie op de hellingen. De niet-biologische buren namen het in hun wijngaarden massaal over. Buiten deze landen zijn het vooralsnog alleen de biowijnboeren die deze aanpak toepassen,” aldus ’s lands eerste biologische wijnbouwer Jan Oude Voshaar.
Compost
Twee onderzoekers van het Louis Bolk Instituut, Kees van Veluw en Merijn Bos, delen hun ervaringen in Afrika. Van Veluw: “Lokale boeren probeerden een nieuw bemestingsalternatief uit: compost. Een belangrijk gevolg van compostgebruik was dat de grond zachter werd en meer vocht vasthield. Dat is heel belangrijk, want door de klimaatsverandering komt het steeds vaker voor dat de natte tijd wordt onderbroken door een droogte van een paar weken. Met compost kan de bodem meer vocht vasthouden en heb je kans dat zaailingen het net overleven”.
Agroforestry
In tropische omstandigheden is verder agroforestry succesvol, een slimme, duurzame combinatie van houtige gewassen en landbouw. Denk aan beschaduwde cacaoplantages. Bos: “Deze aanpak bevordert sterk de opslag van organische stof, tempert de klimaateffecten en waarborgt tegelijkertijd de biodiversiteit in een gebied waar grootschalige ontbossing plaatsvindt”.